Absolutely Fabulous in het bejaardentehuis

'Zuster Mien Abdoellah staat de korstjes van de boterhammen af te knippen. Het is lunchtijd. Mijn moeder zit al aan tafel, samen met de dames Kistenmaker, Glims en Map. Ze kijkt kwaad. Zelfs als ik haar begroet, blijft ze boos kijken, dat belooft niet veel goeds.'

Actrice Tosca Niterink toverde jarenlang als Thea, als vrouwelijke helft van het befaamde tv duo Theo (Arjan Ederveen) & Thea met de hazentanden, grote glimlachjes op de gezichten van kinderen en volwassenen. Kleine Tosca’s worden groot en andere, serieuzere onderwerpen dringen zich op, zonder dat ze daarom vraagt. Maar nog altijd treedt ze die schaduwen met humor tegemoet, want 'waar humor niet meer toegelaten wordt, waar men de helft van het leven onthouden wordt, sterft alle leven af'. Tosca Niterink over De vergeetclub, een bundel met verhalen over haar dementerende moeder, cijfersloten & paling met slagroom:

Voor wie schreef je dit boek, voor je moeder of voor jezelf? 

Natuurlijk voor allebei, ik geef mijn moeder een stem en mezelf ook. Trouwens, ik schreef het ook voor de andere moeders in de andere vergeten vergeetclubs in ons land en de dochters daarvan en de zoons en de rest van de familie. De warme en koude kant en de buren, kortom voor iedereen. Boven de 85 wordt de helft van onze landgenoten dement. Als ik er niks over schrijf blijft de vergeetclub in de vergetelheid. Ondanks dat hun korte termijn geheugen is aangetast, zit alles er nog op en aan. Vooral het uitgesproken karakter. Dat valt niet uit te trappen als een heidebrandje, zelfs achter een cijferslot blijft het doorsmeulen en laait regelmatig op.

Voel je je nog steeds schuldig/verdrietig over het feit dat ze ‘uiteindelijk in zo’n tehuis’ terecht kwam? Tuurlijk. Een Surinaamse zuster, die voor mijn moeder wast kookt strijkt en stofzuigt, voor een minimumloon, waarna ze naar huis gaat om hetzelfde voor haar vijf kinderen te doen zei nadat ik haar vroeg of ze dat niet erg vond of wat veel: in Suriname is het heel gewoon om voor je ouders te zorgen, toen moest ik antwoorden, met het schaamrood op mijn kaken; in Nederland is het heel gewoon om niet voor je ouders te zorgen.

Wat staat je tegen aan de Johannatuintjes van deze wereld? 

Johannatuintjes moeten allemaal met de grond gelijk gemaakt worden. Leve de kleinschalige woongemeenschapjes, waarin onze ouders liefst in een gewoon huis in een gewone straat met groepjes van hooguit acht samen mogen wonen, met een lieve moederlijke zuster. Liefst in de buurt van gezinnen met kinderen. Net als in het echte leven wat ze kennen, de kinderen herkennen die ze zelf gekoesterd hebben, want daar voelen ze zich veilig, worden ze blij van.

Waar zie jij jezelf wanneer je de leeftijd van je moeder hebt? 

Ik heb geen kristallen bol, maar ik kan wel rekenen. Hoop ik dat ik nog steeds schrijf of in de hemel ben of dat zuster Mien Abdoellah de korstjes van mijn boterhammetjes af knipt. Alle andere mogelijkheden zijn geen optie.

Is humor het beste medicijn tegen alles, tegen de werkelijkheid, tegen ouderdom?

Absoluut! Waar humor niet meer toegelaten wordt , waar men de helft van het leven onthouden wordt, sterft alle leven af. Als een plant die wel Pokon, maar geen water krijgt. Een baby waar men alleen om mag janken, maar vooral niet lachen. Arm kind! Arme moeder! Arme wereld!

Laatste vraag: stond zuster Mien Abdoellah echt korstjes van de boterhammen af te knippen met een schaar?

O jee, ja! En ze doet het nog steeds gelukkig, de lieverd!

Voor meer interviews & mooie boeken, kijk op www.bol.com/boekenredactie.