Blogpost:
JannieTr
Gouden jaren? Jazeker, maar enige nuancering kan geen kwaad.
"Gouden jaren vertelt het verhaal van de ongekende naoorlogse groei die ons leven op alle fronten heeft veranderd. De wekelijkse teil werd een dagelijkse douche, het papieren loonzakje een digitale bankrekening en de boterham met tevredenheid een broodje gezond. Vertrouwde beroepen verdwenen, nieuwe deden hun intrede. Wie had er in de jaren vijftig al gehoord van mondhygiëniste of activiteitenbegeleider? Gouden jaren staat vol met herkenbare anekdotes, scherpe observaties en schitterende foto's. Het laat zien hoe compleet anders ons leven er een halve eeuw geleden uitzag en dat we rijker zijn geworden dan we ooit voor mogelijk hadden gehouden.(Atlas/Contact)"
Annegreet van Bergen is van 1954, ik ben van 1947. Misschien heb ik alles wat ze beschrijft nog net even iets bewuster meegemaakt. Dat werd dus herkennen en glimlachen of gruwelen tijdens het lezen van haar en andermans herinneringen en anekdotes. En bij het bekijken van de foto's natuurlijk.
Want om eerst iets over de vorm te zeggen: de goed gekozen zwart-wit foto's sluiten prima aan bij de besproken onderwerpen. De tekst had ze chronologisch uit kunnen werken, maar ze heeft ervoor gekozen die in onderwerphoofdstukken en -rubrieken te verdelen en daarbinnen de chronologie aan te houden. Dat leest niet alleen veel prettiger, het is ook veel overzichtelijker.
Met de inhoud is al net zo weloverwogen omgesprongen: een aangename afwisseling van eigen en andermans herinneringen en anekdoten met daarnaast, haast terloops, de bijbehorende cijfers: informatief, zonder belastend of saai te worden. Indrukwekkende cijfers soms die tot nadenken stemmen. Het is duidelijk dat er veel onderzoekswerk aan te pas gekomen is. Zo losjes als het geschreven lijkt, moet het toch een enorm karwei geweest zijn om het op papier te krijgen.
Tja en dan zoals beloofd de beleving. Nostalgie? Nee, daaronder versta ik terugverlangen naar die goede oude tijd. Blij dat de beschreven tijd voorbij is dan? Nee, ook dat niet zonder meer. De huidige tijd heeft ook zijn nadelen. Wat dan? Laat ik beginnen met vertedering: ach ja, zo was het.... en dat was best gezellig. Er was onderlinge warmte, geborgenheid en aandacht voor elkaar. Maar ook opluchting: dat was erg, gelukkig is dat nu beter geregeld. En af en toe: voor mij was dat niet nodig geweest: elk voordeel heeft nu eenmaal z'n nadeel.
Maar het belangrijkste blijft toch: Nuancering en relativering. Ook dat roept dit boek op. Het is waar dat het heel hard gegaan is met de veranderingen, dat er veel verbeterd is, vooral op het materiële en medische vlak. Op het sociale en psychische vlak weet ik dat zo net nog niet. En daar zetten al die goedgedocumenteerde onderwerpen je over aan het denken.
Want de auteur blijft natuurlijk wel een econoom! Deze positieve toon is goed: niet zeuren, kijk eens naar wat we allemaal bereikt hebben. Of zoals ze zelf zegt: "Rijker dan we ooit voor mogelijk hadden gehouden." Oké, mee eens. Maar wordt het dan misschien nu langzamerhand ook niet eens tijd om te kijken wat er ondertussen met andere belangrijke waarden in ons leven gebeurd is? Medemenselijkheid en zorg voor elkaar, natuur- en milieu en duurzaamheid, psychische gezondheid en ethiek, om er maar eens een paar te noemen. Ik blijf hopen dat een boek daarover net zo'n bestseller zal worden, maar ik vrees van niet: de boodschap daarin zal een stuk minder positief zijn.
Zie voor het volledige blog: http://mijnboekenkast.blogspot.nl/2014/10/annegreet-van-bergen-gouden-jaren.html
