Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Impostor syndrome: hoe kom je eraan en hoe kom je er weer vanaf?

Cecile Bol 02 december 2014

Je bent goed in wat je doet en er nog succesvol mee ook. Maar ergens knaagt het gevoel dat je door de mand gaat vallen. Het is iets waar veel vrouwen volgens Vreneli Stadelmaier last van hebben. Als coach én als ervaringsdeskundige zet ze in F*ck die onzekerheid uitgebreid uiteen hoe je dit gevoel herkent en waar het vandaan komt. Ondanks de titel komt het er weer vanaf komen slechts marginaal aan de orde.

Vreneli Stadelmaier is van oorsprong bedrijfskundige en startte in 2007 een coachingsbureau. Als coach helpt ze vrouwen het impostor syndrome te herkennen en er weer vanaf te komen. Na zeven jaar heeft ze voldoende ervaring om er een boek aan te wijden. Dat klinkt zeker door in de vele al dan niet herkenbare anekdotes van cliënten en vrouwen uit haar omgeving waarmee F*ck die onzekerheid is gelardeerd.

Het begrip impostor syndrome komt misschien over als een gehypete term dat eerder een probleem creëert dan aanwijst. Echter, hoe verder je komt in het boek, hoe herkenbaarder het wordt. Vrouwen hebben vaak de neiging om de oorzaak van hun succes in externe factoren te zoeken: ze hadden geluk of het was toeval. Uitblinken is al helemaal gevaarlijk in de ‘krabbenmand’. Hierdoor worden vrouwen bang om ontmaskerd te worden en uiteindelijk van hun voetstuk te vallen: ze voelen zich een fraudeur, een impostor, in hun eigen succes.

Of je je nu onzeker opstelt of juist een beetje bitchy; als vrouw doe je het nooit goed. Volgens Stadelmaier is dat deels opvoeding, deels cultuur en deels genetisch. Vrouwen zijn minder geneigd tot competitie en worden beloond als ze zich harmonieus opstellen. Een competitieve vrouw is daarom een kenau. Echter, een vrouw die altijd de lieve vrede bewaart doet het uiteindelijk ook niet goed. Hoe je het ook wendt of keert, vrouw zijn wordt in onze cultuur als minderwaardig gezien, hoe subtiel soms ook. Dit zijn best pittige uitspraken, maar de auteur onderbouwt ze met onderzoek en wetenschappelijke literatuur. De literatuurlijst nodigt dan ook zeker uit om verder te lezen over dit onderwerp.

Stadelmaier bevestigt in haar inleiding onbedoeld hoe ingebakken het impostor syndrome is in onze cultuur. Over belemmeringen als het glazen plafond schrijft ze: “De slechte balans tussen mannen en vrouwen ligt niet aan organisaties, het ligt niet aan mannen; het ligt aan ons, aan onze onzekerheid.” Waarmee ze in feite bevestigt dat vrouwen blijkbaar gewoon dommer in het zakelijke leven staan dan mannen. Jammer dat dit zinnetje niet ergens in het redactieproces is gesneuveld.

Gaandeweg het lezen wordt je wereldbeeld steeds treuriger. Anekdotes zijn hier en daar pijnlijk herkenbaar. Stadelmaier gebruikt ook veel voorbeelden uit haar eigen leven, voornamelijk het gedoe met haar ex-man. Hierin draaft ze helaas wat door, vooral omdat ze niet in staat blijkt om haar eigen ervaringen objectief en met enige distantie te beschrijven.

Veel hoofdstukken sluiten af met een test of denkoefening om je eigen impostor syndrome bloot te leggen. Iedere lezer zal haar onzekere kanten hebben en al snel de diagnose impostor syndrome stellen. Ook op die manier is F*ck die onzekerheid niet alleen een oplossing, maar ook onbedoeld een bevestiging van het probleem. Want iemand met een beperkend syndroom is toch een beetje kapot; geen wonder dat die mannen succesvoller zijn!

Ondanks deze ironische ‘double bind’ (een term die regelmatig langskomt) waarin het boek zichzelf manoeuvreert, staat de uiteenzetting stevig en krijgt de lezer zin om stappen te ondernemen. Grootste kritiekpunt is dat die concrete stappen lang op zich laten wachten. De eerste 85 procent is voornamelijk een uiteenzetting van het probleem. Pas in het laatste hoofdstuk, de laatste 25 pagina’s, komt Stadelmaier met een vrij voor de hand liggend stappenplan om het impostor syndrome onder de duim te krijgen en meer te genieten van je eigen succes.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Cecile Bol