En dan ook nog een muur

'Zoals jullie bekend is, is besloten dat hier het tracé van de muur loopt. Daarom maken wij dit terrein bouwrijp.'

'Maar...'

'Ik was nog niet klaar. En ik weet nog steeds waar je naartoe wilt, lieve Otniël. Het antwoord luidt "ja". De illegale voorpost Maälè Chermesj C, waarvan het beroep tegen ontruiming dat diende bij het Hooggerechtshof vandaag is verworpen, zal worden ontruimd als deel van het bouwrijp maken van het tracé voor de muur, overeenkomstig de wet. Dat is wat "doorwerken" is. Dank u.'

'Overeenkomstig de wet?' schreeuwde de activist met de vierkante kaak in een Merets-shirt, in zijn hand een half opgegeten sandwich. 'Akkers en velden van een dorp afpakken? Waarom bekommeren jullie je niet eerst om die wettelozen daar, voordat je tientallen mensen van hun broodwinning berooft?'

'Broodwinning?' schreeuwde Netta Hirsjzon. 'Heb je het over broodwinning? Laat ze ophouden met bijlen en messen aanvallen te doen en op auto's te schieten - dan kunnen we het hebben over broodwinning.'

Er is één moment dat de bewoners van de waarschijnlijk illegale nederzetting en het Palestijnse dorp het roerend met elkaar eens zijn: het moment dat de muur wordt opgetrokken dwars door de Palestijnse olijfgaarden en dwars door de velden van de boerderij van Otniël Asís. Er is zelfs een tijdlang sprake van een mogelijke samenwerking tussen de broer van een van de kolonisten en de Palestijnse eigenaar van een olijfgaard. Maar dat mislukt. Zoals er zoveel mislukt. Een leven mislukt, een verhuizing mislukt, kostbare oude munten terugkrijgen mislukt, een huwelijk mislukt, een huis bouwen mislukt, leven in Amerika mislukt, liefhebben mislukt, haten mislukt, het vieren van een zwangerschap mislukt en ga zo maar door.

Behalve het verhaal van de nederzetting zelf - het ontstaan, het gevecht om erkenning en voortbestaan, de internationale opwinding die ze veroorzaakt - komen de levensverhalen van Ronni en Gabi Cooper het uitvoerigst aan de orde. En terecht., want ze zijn het volgen meer dan waard. Ronni is rijk geworden in Amerika en komt om de een of andere reden zijn broer opzoeken die zich als hardwerkende vrijgezel in Maälè Chermesj C heeft gevestigd. Gabi, die inmiddels Gavriël Nechoesjtan heet, is niet onverdeeld gelukkig met het bezoek, maar legt zich er na verloop van tijd ogenschijnlijk bij neer dat zijn broer bij hem ingetrokken is. Door middel van vele korte terugblikken vanaf hun prille jeugd in een kibboets, wordt duidelijk waarom de twee broers zich, ieder op eigen wijze, naar die heuveltop op de Westelijke Jordaanoever hebben begeven.

De nederzetting is een verhaal dat uit zijn voegen barst van korte en langere verhalen die stuk voor stuk het lezen en beleven waard zijn. Soms doen de ervaringen van de mensen in De nederzetting denken aan een tragikomisch absurd verhaal van Etgar Keret, en soms zijn ze rauw zonder glimlach.
Gavron is een ijzersterke verteller die in staat is om in een paar woorden mensen en gebeurtenissen neer te zetten waarin je gelooft, die je voor je ziet en die je hoort praten. Elk woord dat ze zeggen klopt, elke reactie op de gebeurtenissen past. Een goed voorbeeld daarvan beschrijft de vertaalster van het boek, Sylvia Hoyink, in De eerste zin van Assaf Gavrons De nederzetting, te vinden op de website van Atheneum Boekhandel. Die subtiliteit heeft Hoyink knap weten te behouden.