Indrukwekkend

Iedereen kent wel de persoon Mandela. Zijn levensverhaal, de tijd op Robbeneiland, zijn vrijlating en de tijd daarna. Maar de meeste mensen kennen de reden van zijn gevangenschap niet, wie de persoon Mandela écht was en waarom hij deed wat hij deed. Dit verhaal begint wanneer Mandela al 15 jaar opgesloten zit. Christo Brand komt dan te werken op Robbeneiland als beginnend gevangenbewaarder en maakt kennis met Mandela. In tegenstelling tot de geruchten en waarschuwingen over het geweld vanuit deze persoon leert Christo Brand hem op een hele andere manier kennen. Een rustige, integere maar vastbesloten persoon. Hij maakt indruk op Brand maar andersom geldt dat net zo. In de loop van de tijd ontstaat er een soort van onuitgesproken vriendschap. Een verboden vriendschap die gebaseerd is op wederzijds vertrouwen en respect. Al lezende wordt het duidelijk dat door de risico’s die Brand nam het leven van Mandela met vlagen stukken leefbaarder werd. Kleine dingen die grootse, emotionele, effecten hadden. Erg mooi om te lezen.

Wat je als lezer al heel snel duidelijk wordt is de hardheid, het onnodige geweld en haat ten opzichte van de kleurlingen in Zuid Afrika. Vooral vanuit de gevangenbewaarders is dat ronduit schandalig en niet gerechtvaardigd. Maar schijnbaar was het een algemeen aanvaard iets. Heel verdrietig en onbegrijpelijk. Brand heeft voor in die tijd behoorlijk wat risico’s gelopen door niet mee te doen met deze praktijken, zich te drukken op momenten dat het te dichtbij kwam. Soms was het onmogelijk hier volledig onderuit te komen maar dit heeft de vriendschap niet geschaad.

Wat mij treft is de eerlijkheid, het zichzelf totaal niet vrijpleiten van bepaalde gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan destijds. Brand brengt het open en direct. Dat dit uiteindelijk tot een jarenlange vriendschap heeft geleid verbaasd me eigenlijk niet. Brand heeft op meerdere momenten het leven van Mandela draaglijker gemaakt, misschien op momenten zelfs wel gered. Het geheel komt heel waarheidsgetrouw over en leest bijzonder prettig. Ondanks dat het natuurlijk geen vrolijk verhaal is maar een schrijnend verslag van harde jaren. Voor beide partijen. Brand had duidelijk moeite met sommige praktijken en dan was het Mandela die hem daarin steunde. Vele jaren waren deze twee bijzondere mannen min of meer aan elkaar overgeleverd. Ook na de vrijlating van Mandela, zijn presidentschap, de zware jaren buiten het gevang en alle gebeurtenissen rondom zijn privé en politieke leven verliezen ze elkaar niet uit het oog. Tot op het laatst, tot aan het overlijden van Mandela, zijn de twee mannen bevriend. Ze hebben samen veel meegemaakt, een wereld gedeeld die onwaarschijnlijk is.

Een absolute must read voor een ieder die begaan is met de allerhartelijkste persoon Nelson Mandela. Een legende. Een icoon.