Interview Tess Gerritsen

Hoewel Gerritsen geen spijt heeft van haar carrière switch mist ze het werken met mensen wel. “Schrijven is een eenzaam beroep. Ik sluit mezelf elke dag op in mijn kantoor en doe mijn best minstens vier pagina’s te schrijven. Wel vind ik het heel prettig dat ik nu mijn eigen tijd kan indelen.” Gerritsen werkt hard om haar afspraken met haar uitgever na te komen. “Volgens mijn contract moet ik elk jaar een nieuw boek afleveren en dat is flink doorpezen. Veel mensen denken dat schrijven makkelijk is, maar dat is een misvatting. Het is keihard werken vooral omdat ik een ‘langzame’ schrijver ben.” Na een maand of zes heeft Gerritsen meestal de eerste versie van een nieuw boek klaar. Daarna begint de fase van eindeloos bijschaven en polijsten. “Pas als ik echt tevreden ben, stuur ik het verhaal door aan mijn uitgever. En dan voel ik me verloren… Als ik een verhaal heb afgerond ben ik vaak fysiek en emotioneel zo uitgeput dat ik mezelf weer moet opladen om aan een nieuw boek te beginnen. Ik heb gelukkig alweer een idee voor het volgende boek.” Soms is Gerritsen bang dat haar continue stroom aan inspiratie stopt. “Als ik bijna klaar ben met een boek krijg ik vaak nachtmerries dat het me niet lukt om het te voltooien, laat staan weer een nieuw verhaal te verzinnen.” Het feit dat Gerritsen niet met een strak afgebakend plot werkt, versterkt dat gevoel nog eens. “Eigenlijk is het altijd zo dat mijn boeken compleet anders zijn, dan ik in eerste instantie in gedachten had. Ik weet nooit waar ik uit ga komen of wie de slechterik is in het verhaal. Daardoor is het extra moeilijk om alle losse eindjes in een verhaal aan elkaar te knopen.”

Gerritsen haalt haar ideeën voor verhalen overal vandaan. “Ik ben gek op lezen en verslind alles dat letters bevat. Mijn volgende boek (Vanish) dat binnenkort in de VS uitkomt, is gebaseerd op een berichtje in de krant. Een jonge vrouw werd dood in haar badkuip gevonden en er waren duidelijke tekenen van een overdosis. Het lijk werd afgevoerd in een bodybag. Enkele uren later werd de ‘dode’ vrouw ineens wakker in het mortuarium. Toen ik dat las, dacht ik: ‘Oh mijn God, hoe vaak komt dat nou voor?’ Vanish begint dus met een vrouw die wakker wordt in een mortuarium.” Het verhaal van Zustermoord kwam tot leven tijdens het bijwonen van een autopsie. “Die jongen was net zo oud als mijn zoon en dat raakte me. Toen bedacht ik dat het nog angstaanjagender zou zijn om iemand op die tafel te zien liggen die op mij leek. Wat als ik mijn eigen autopsie kon bijwonen? Toevallig had ik in het vorige boek over Maura Iles gezegd dat ze geadopteerd was, dus kon ik een look-alike introduceren, haar tweelingzus. Ik was helemaal niet van plan om dat ooit te gebruiken, maar voor het verhaal van Zustermoord was het een perfect detail om op voort te borduren.”

Zustermoord is het vierde deel in de serie rondom patholoog anatoom Maura Iles en rechercheur Jane Rizolli. “Ik was helemaal niet van plan om een serie over Maura en Jane te schrijven. Het begon allemaal met het meest verontrustende boek dat ik tot nu toe heb geschreven, De Chirurg. Het was de bedoeling dat het daarbij zou blijven. Maar in dat boek gebeurde er iets dat me nog nooit is overkomen. Ik kon het karakter van de slechterik niet uit mijn hoofd zetten. Hij bleef maar tegen me zeggen dat hij nog niet klaar was. Hij was zo echt dat mijn man en ik zelfs over hem begonnen te praten alsof hij bij ons gezin hoorde. In Italië bezochten we tijdens een vakantie het martelmuseum en mijn man zei: ‘Je weet wie daar ook naartoe zou willen hè?’” Na die vakantie schreef Gerritsen een vervolg op De Chirurg met de titel De Leerling. Daarna volgde De Zondares en nu Zustermoord. Deel vijf is nog niet in het Nederlands vertaald. Over stoppen met de serie denkt Gerritsen nog niet na. “Ik blijf ermee doorgaan totdat Maura en Jane gelukkig zijn. Zolang ze nog van de ene crisis in de andere terechtkomen, blijft het interessant voor mij om over hen te schrijven.” Eigenlijk was het de bedoeling dat Jane Rizolli in De Chirurg dood zou gaan. “Daarom heeft ze in eerste instantie ook zo’n vervelend karakter. Ik dacht, ze gaat toch dood, dus hoef ik in haar geen energie te steken. Op het laatste moment kon ik haar toch niet dood laten gaan.”

Hoofdpersoon Jane is alles wat Gerritsen zelf niet is. Impulsief, agressief humeurig en emotioneel. In Maura Iles herkent ze wel veel van zichzelf. “Zij gelooft net als ik heilig in de wetenschap en heeft net zoveel vertrouwen in forensisch onderzoek. Veel dingen die ik haar heb toegedicht, komen uit mijn eigen leven vandaan. Ze speelt piano, heeft in San Francisco gestudeerd, de wijn die ze drinkt, de programma’s die ze kijkt op televisie, allemaal uit mijn leven gegrepen.” Jane en Maura zijn absolute tegenpolen van elkaar. “Ik denk dat het de kracht van de serie is. Beide dames reageren compleet verschillend op misdaden en bekijken ze ook op een andere manier. Dat maakt het interessant.” “Wat ik leuk vind aan Jane is haar oprechtheid en eerlijkheid. Ze is heel recht door zee. Ik weet niet of ik vriendin met haar zou kunnen zijn. Op papier is ze een heel mooi karakter, maar ik denk dat het in real life moeilijk is om met haar samen te leven. Hoofdpersoon Maura is heel gesloten, daarom heeft ze ook zoveel problemen met haar liefdesleven.” Omdat Maura en Jane elkaars tegenpolen zijn, verwerkt Gerritsen in al haar boeken ook een karakter dat daar precies tussenin zit. Deze persoon representeert de gemiddelde vrouw op straat en is op het einde altijd de heldin. “Veel van mijn lezers identificeren zich met dergelijke vrouwen. Daardoor beleven ze mijn verhalen veel intenser. Ik moet de vrouwen te vriend houden, want 70% van mijn trouwe lezers bestaat uit mannen”, zegt Gerritsen lachend. De mannenharten stal ze met haar boek Gravity. “Op dit boek ben ik het meest trots. De recensies waren de beste die ik ooit heb gehad, maar het boek had lagere verkoopcijfers dan mijn andere werk. Dat kwam omdat maar weinig vrouwen het gelezen hebben. Het gaat over de ruimtevaart en dat is meer een mannending. Hoewel, ik wilde altijd astronaut worden…” Gerritsen is gek op technische details en kon zich daar in Gravity helemaal in uitleven. “Over dat boek heb ik het langst gedaan door de uitgebreide research. Ik heb zelfs een aantal weken bij de NASA doorgebracht.”

Vanish is volgens de fans van Gerritsen het meest schokkende boek dat ze tot nu toe schreef. Het is deel vijf in de serie en nog niet in Nederland verschenen. “Het gaat over de Oost Europese vrouwenhandel en het is heel realistisch. Toen ik over dat onderwerp las, werd ik zo kwaad dat ik erover moest schrijven. Ik wilde dat mijn lezers zich realiseerden dat dergelijke dingen echt gebeuren en er aandacht voor vragen.” In dit boek zit ook het favoriete karakter van Gerritsen. “Deze hoofdpersoon lijkt een beetje op Maddie in Zustermoord en zou je buurmeisje kunnen zijn. Ze is een seksslavin. Veel fans vragen me of ik haar in een ander verhaal terug wil laten komen. Dat gaat niet gebeuren, haar verhaal is af.”

Het zesde deel over Maura en Jane, The Mephisto Club, leverde Gerritsen bij haar uitgever in voordat ze het vliegtuig naar Amsterdam pakte. In dat boek begint ze met de vervulling van een lang gekoesterde wens om meer geschiedenis in haar boeken te verwerken. “Dan Brown schreef in De Da Vinci Code over de geschiedenis van Jezus, ik ben op zoek gegaan naar het verhaal achter de duivel. Wie was hij en was hij echt zo slecht?”
Enorme bewondering heeft Gerritsen voor collega Mo Hayder. “Tokio is een van mijn favoriete boeken. Het gaat ook over geschiedenis en de pijnlijke realiteit van Nanking. Ik ben Chinees en hoewel ik in de VS ben opgegroeid, ken ik al die afschuwelijke verhalen.” Toch kan Gerritsen zich ook leuke verhalen uit haar jeugd herinneren. “Ik groeide op met verhalen over sprookjes. Eigenlijk is het verwonderlijk dat ik zoveel waarde hecht aan de keiharde details van de wetenschap. En om in sprookjessferen te blijven, mijn opa was een Chinese tovenaar.” Of dat nog niet genoeg is vertelt Gerritsen, getrouwd met een Nederlandse man, nog een familiegeheimpje. “Wist je dat mijn schoonvader ontwerper was van de Deltawerken?” Na een ferme slok water pakt Gerritsen haar tas. “Ik ga lekker winkelen, wie weet zie ik nog iets leuks om aan te trekken bij de uitreiking van de Edgar Awards. De nominatie heb ik in ieder geval op zak!”