Ambt Nederbetuwe Resolutieboek 1710-1751
Dit zeven en twintigste deel van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe omvat het resolutieboek van het Hoogadelijk Landgericht van de Nederbetuwe over de jaren 1710-1751 en heeft daardoor gedeeltelijk een overlap met het voorgaande boek. De inhoud van dit resolutieboek is zeer divers. Het aantal dijk- en polderzaken is vrij groot. Er was sprake van veel koude winters, kruien van ijs en overstromingen, met name bij Ochten en Hien en Dodewaard. Vooral de jaren rond 1740 vroegen daarom veel investeringen. In die periode waren er veel problemen met burgemeesters van de dorpen en de magistraat van Tiel, waarbij zelfs de hulp van de Prins van Oranje als erfstadhouder werd ingeschakeld. Voorts komt aan de orde een diversiteit aan (gerichtelijke) zaken, met name verzoekschriften en afdoeningen daarvan, zowel door particulieren als kerken. Veel stukken behelsen financiële aangelegenheden, zoals belastingzaken en allerlei heffingen. Tevens de aanstelling, reglementering en rekeningen van collecteurs. Het vergeven van praebendes uit de kloostergoederen van Opheusden is iets wat regelmatig terugkomt en waarbij vooral de dochters van de leden van het gericht werden bedeeld. Er zijn reglementen opgenomen voor het houden van toezicht op het maken van de straten en stegen, maatregelen voor de jacht, bestrijding van vossen en otters, en hoe om te gaan met vondelingen. Voor wat betreft de interne zaken van het Hoogadelijk Landgericht komt onder meer de ambtmannie aan de orde. Tevens de waarneming van het ambt van landschrijver, waartoe in 1719 een reglement of ambtsinstructie werd vervaardigd. Er wordt aandacht geschonken aan de aanstelling en werkzaamheden van wachtmeesters en andere beambten. Kortom, dit boek geeft een aardige inkijk in het reilen en zeilen van het gericht. In de voetnoten worden zaken verduidelijkt en worden de Latijnse rechtstermen en tekstgedeelten kort uitgelegd.
Dr. Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) promoveerde in 2017 aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Hij is onder andere werkzaam geweest als hoofd van een afdeling archief, bibliotheek en documentatie, als theoloog binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en als jurist in bestuursrechtelijke zaken. Daartoe volgde hij enkele archiefopleidingen en bekwaamde zich in bestuursrecht en paleografie. Zijn onderzoeksgebied en specialisatie betreft in het bijzonder de kerkelijke, rechtelijke en politieke ontwikkelingen binnen het voormalig Hertogdom Gelre.
Dit zeven en twintigste deel van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe omvat het resolutieboek van het Hoogadelijk Landgericht van de Nederbetuwe over de jaren 1710-1751 en heeft daardoor gedeeltelijk een overlap met het voorgaande boek. De inhoud van dit resolutieboek is zeer divers. Het aantal dijk- en polderzaken is vrij groot. Er was sprake van veel koude winters, kruien van ijs en overstromingen, met name bij Ochten en Hien en Dodewaard. Vooral de jaren rond 1740 vroegen daarom veel investeringen. In die periode waren er veel problemen met burgemeesters van de dorpen en de magistraat van Tiel, waarbij zelfs de hulp van de Prins van Oranje als erfstadhouder werd ingeschakeld. Voorts komt aan de orde een diversiteit aan (gerichtelijke) zaken, met name verzoekschriften en afdoeningen daarvan, zowel door particulieren als kerken. Veel stukken behelsen financiële aangelegenheden, zoals belastingzaken en allerlei heffingen. Tevens de aanstelling, reglementering en rekeningen van collecteurs. Het vergeven van praebendes uit de kloostergoederen van Opheusden is iets wat regelmatig terugkomt en waarbij vooral de dochters van de leden van het gericht werden bedeeld. Er zijn reglementen opgenomen voor het houden van toezicht op het maken van de straten en stegen, maatregelen voor de jacht, bestrijding van vossen en otters, en hoe om te gaan met vondelingen. Voor wat betreft de interne zaken van het Hoogadelijk Landgericht komt onder meer de ambtmannie aan de orde. Tevens de waarneming van het ambt van landschrijver, waartoe in 1719 een reglement of ambtsinstructie werd vervaardigd. Er wordt aandacht geschonken aan de aanstelling en werkzaamheden van wachtmeesters en andere beambten. Kortom, dit boek geeft een aardige inkijk in het reilen en zeilen van het gericht. In de voetnoten worden zaken verduidelijkt en worden de Latijnse rechtstermen en tekstgedeelten kort uitgelegd.
Dr. Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) promoveerde in 2017 aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Hij is onder andere werkzaam geweest als hoofd van een afdeling archief, bibliotheek en documentatie, als theoloog binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en als jurist in bestuursrechtelijke zaken. Daartoe volgde hij enkele archiefopleidingen en bekwaamde zich in bestuursrecht en paleografie. Zijn onderzoeksgebied en specialisatie betreft in het bijzonder de kerkelijke, rechtelijke en politieke ontwikkelingen binnen het voormalig Hertogdom Gelre.
