Ambt Nederbetuwe
Resolutieboek 1799-1817
Dit dertigste deel van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe bevat een samengesteld resolutieboek van het Hoogadelijk Landgericht van de Nederbetuwe over de jaren 1799, 1802-1809 en 1814-1817.
De betreffende jaren vallen in de periode van de Franse bezetting en enkele jaren na de bevrijding. Tijdens die jaren werd de bestuursstructuur van het Ambt Nederbetuwe grondig gewijzigd en veranderde het Hoogadelijk Landgericht meer in een ambtsbestuur dan dat er nog sprake was van rechtelijke uitoefening van taken. Wel werden verzoeken van inwoners behandeld en afgedaan.
De inhoud van dit deel behelst met name besluiten van het ambtsbestuur, bijzonder ten aanzien van de te heffen belastingen, dijk- en waterschapszaken en de uitvoering van reglementering van hoger hand. Over de heffing van allerlei belastingen was nogal wat te doen, want in deze jaren komen veel stukken voor van diverse dorpen en inwoners, die op allerlei wijzen trachtten het betalen van belasting te kunnen ontwijken. Een zaak daarover uit 1793 (zie het voorgaande boek van deze serie) was in 1803 nog steeds bij het Hof aanhangig.
In de periode van 1799-1817 was er doorlopend sprake van veel problemen met de dijken, dijkdoorbraken en overstromingen. Ook drukten nog de financiële lasten op het Ambt en haar inwoners van de grote dijkdoorbraak tussen Huissen en Angeren van december 1769, die in 1806 nog niet geheel waren afgelost. Daarnaast was er voortdurend geld nodig voor dijkherstel en het aanleggen van kribben. Aan de orde komen ook diverse zaken ten aanzien van geestelijke en kerkelijke goederen, en het vergeven van praebendes met name uit de kloostergoederen van Opheusden
In de voetnoten worden zaken verduidelijkt en worden de Latijnse rechtstermen en tekstgedeelten kort uitgelegd.
Dr. Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) promoveerde in 2017 aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Hij is onder andere werkzaam geweest als hoofd van een afdeling archief, bibliotheek en documentatie, als theoloog binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en als jurist in bestuursrechtelijke zaken. Daartoe volgde hij enkele archiefopleidingen en bekwaamde zich in bestuursrecht en paleografie. Zijn onderzoeksgebied en specialisatie betreft in het bijzonder de kerkelijke, rechtelijke en politieke ontwikkelingen binnen het voormalig Hertogdom Gelre.
Resolutieboek 1799-1817
Dit dertigste deel van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe bevat een samengesteld resolutieboek van het Hoogadelijk Landgericht van de Nederbetuwe over de jaren 1799, 1802-1809 en 1814-1817.
De betreffende jaren vallen in de periode van de Franse bezetting en enkele jaren na de bevrijding. Tijdens die jaren werd de bestuursstructuur van het Ambt Nederbetuwe grondig gewijzigd en veranderde het Hoogadelijk Landgericht meer in een ambtsbestuur dan dat er nog sprake was van rechtelijke uitoefening van taken. Wel werden verzoeken van inwoners behandeld en afgedaan.
De inhoud van dit deel behelst met name besluiten van het ambtsbestuur, bijzonder ten aanzien van de te heffen belastingen, dijk- en waterschapszaken en de uitvoering van reglementering van hoger hand. Over de heffing van allerlei belastingen was nogal wat te doen, want in deze jaren komen veel stukken voor van diverse dorpen en inwoners, die op allerlei wijzen trachtten het betalen van belasting te kunnen ontwijken. Een zaak daarover uit 1793 (zie het voorgaande boek van deze serie) was in 1803 nog steeds bij het Hof aanhangig.
In de periode van 1799-1817 was er doorlopend sprake van veel problemen met de dijken, dijkdoorbraken en overstromingen. Ook drukten nog de financiële lasten op het Ambt en haar inwoners van de grote dijkdoorbraak tussen Huissen en Angeren van december 1769, die in 1806 nog niet geheel waren afgelost. Daarnaast was er voortdurend geld nodig voor dijkherstel en het aanleggen van kribben. Aan de orde komen ook diverse zaken ten aanzien van geestelijke en kerkelijke goederen, en het vergeven van praebendes met name uit de kloostergoederen van Opheusden
In de voetnoten worden zaken verduidelijkt en worden de Latijnse rechtstermen en tekstgedeelten kort uitgelegd.
Dr. Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) promoveerde in 2017 aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Hij is onder andere werkzaam geweest als hoofd van een afdeling archief, bibliotheek en documentatie, als theoloog binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en als jurist in bestuursrechtelijke zaken. Daartoe volgde hij enkele archiefopleidingen en bekwaamde zich in bestuursrecht en paleografie. Zijn onderzoeksgebied en specialisatie betreft in het bijzonder de kerkelijke, rechtelijke en politieke ontwikkelingen binnen het voormalig Hertogdom Gelre.
