De St.-Joriskerk in Amersfoort

De middeleeuwse oorsprong van St.-Joriskerk in Amersfoort laat zich aan het kerkgebouw duidelijk herkennen. De rijzige spitboogvensters getuigen van een laat-gothische oorsprong en de grote regelmaat verhult dat het gebouw in verschillende bouwfasen tot stand is gekomen. Dankzij bouwhistorisch onderzoek blijkt echter bijna vierhonderd jaar aan de kerk gebouwd te zijn, met de huidige driebeukige hallenkerk als eindresultaat. Het oudste bouwdeel is zelfs nog romaans, terwijl de jongste bouwdelen al renaissance-invloeden laten zien. Daarbij is gebleken dat de danken gedeeltelijk een zelfstandig een zelfstandige bouwfasering kennen, los van die van de muren: er is dus sprake van een 'stenen bouwgeschiedenis' en een 'houten bouwgeschiedenis'. Beide worden in deze publicatie uitgebreid uit de doeken gedaan, waarbij tevens inzicht wordt geboden in het middeleeuwse bouwbedrijf.

De St.-Joriskerk is bovendien rijkelijk voorzien van middeleeuwse bouwsculptuur. De vele tientallen kapitelen, kraagstenen en sluitstenen dateren uit de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw. Het nieuwe onderzoek naar deze beeldhouwkunst wist verbanden te leggen met belangrijke voorbeelden van laat-middeleeuwse sculptuur. Ook op dit vlak stond het grootste Amersfoortse bouwproject middenin de laat-middeleeuwse ontwikkelingen.

Een blikvanger in het inwendige van de St.-Joriskerk is het fraaie laat-gotische doxaal. Het is een van de weinige voorbeelden van dit type koorafscheidingen dat in Nederland bewaard is gebleven. De functie, vormgeving en constructie van dit natuurstenen bouwwerk worden nader belicht. Maar ook de bijzondere muur- en gewelfschilderingen, het middeleeuwse doopvont en de inrichting van de kerk met de preekstoel en herenbanken komen aan bod.