De val van Balkenende. Wat ging er fout?
Eerder leidde Jan Peter Balkenende het CDA naar drie verkiezingsoverwinningen. Maar de Kamerverkiezingen van 2010 werden voor hem en de partij een ongekend drama: van 41 naar 21 zetels. Nog diezelfde avond kondigde Balkenende zijn vertrek aan. Hoe kwam het dat de partij die te boek stond als een gesmeerde machtsmachine deze keer rechtstreeks op een nederlaag afstevende? Was het allemaal de schuld van de PvdA, de onbetrouwbare coalitiepartner die het kabinet met voorbedachte rade had laten vallen over de militaire missie in Afghanistan, zoals CDA'ers meteen na de kabinetscrisis zeiden? Of was er meer aan de hand? Achteraf blijkt dat niet alleen buiten het CDA, maar ook in de partij sprake was van een enorme Balkenende-moeheid. Kort na de val van zijn vierde kabinet was in het partijbestuur zelfs sprake van massief verzet tegen een nieuw lijsttrekkerschap voor Balkenende. Een aantal provinciale afdelingen eiste een andere lijsttrekker. Hij had zijn krediet verspeeld. Dat hij het toch weer werd, kwam doordat er geen andere kandidaten waren, zeggen hoofdrolspelers openhartig in deze reconstructie. Balkenende zelf had er ook niet veel zin meer in. Tegen die achtergrond was een nederlaag onvermijdelijk. Maar dat de partij electoraal vrijwel gehalveerd zou worden, had niemand ingecalculeerd.
Eerder leidde Jan Peter Balkenende het CDA naar drie verkiezingsoverwinningen. Maar de Kamerverkiezingen van 2010 werden voor hem en de partij een ongekend drama: van 41 naar 21 zetels. Nog diezelfde avond kondigde Balkenende zijn vertrek aan. Hoe kwam het dat de partij die te boek stond als een gesmeerde machtsmachine deze keer rechtstreeks op een nederlaag afstevende? Was het allemaal de schuld van de PvdA, de onbetrouwbare coalitiepartner die het kabinet met voorbedachte rade had laten vallen over de militaire missie in Afghanistan, zoals CDA'ers meteen na de kabinetscrisis zeiden? Of was er meer aan de hand? Achteraf blijkt dat niet alleen buiten het CDA, maar ook in de partij sprake was van een enorme Balkenende-moeheid. Kort na de val van zijn vierde kabinet was in het partijbestuur zelfs sprake van massief verzet tegen een nieuw lijsttrekkerschap voor Balkenende. Een aantal provinciale afdelingen eiste een andere lijsttrekker. Hij had zijn krediet verspeeld. Dat hij het toch weer werd, kwam doordat er geen andere kandidaten waren, zeggen hoofdrolspelers openhartig in deze reconstructie. Balkenende zelf had er ook niet veel zin meer in. Tegen die achtergrond was een nederlaag onvermijdelijk. Maar dat de partij electoraal vrijwel gehalveerd zou worden, had niemand ingecalculeerd.
