Gestrand

Als een groep jongens stranden op een onbewoond eiland overheerst de euforie van volslagen vrijheid. Geen volwassenen die iets verbied, geen dwang van tijd of heilig moeten. Doen wat je leuk vind. Maar er moeten natuurlijk ook in zo’n gemeenschap op enig moment regels gaan gelden. Een (gedwongen) leider -Ralph- staat op, nee, wordt democratisch verkozen. Opponent (Jack) die een geboren leider is wordt daarop meer en meer recalcitrant.
Verschil van mening en niet verenigbare prioriteiten zorgen voor spanningen, net als het buiten sluiten van individuen (Piggy) en niet serieus nemen van een hele groep (de jongsten) in de groep.
Redelijkheid en logica -gered willen worden- moeten het steeds meer afleggen tegen angst, oppositie en toenemend geweld. Tweespalt leidt tot daadwerkelijke tweedeling.
We worden toeschouwer van de ontwrichting van een mini-samenleving die noodgedwongen ontstaan is, waarmee weer paralellen te trekken zijn met de samenleving zoals we die zelf maar al te goed kennen.
Van het gevoel van grote vrijheid middels een semidemocratische vorm verandert alles door ego's, onenigheid en tegengestelde belangen en ontstaat er groepsvorming. Niet een normale, waarbij andersdenkenden verder gewoon met elkaar samenleven, maar groepen die hun eigen claim leggen. Het eindigt in een geweldsspiraal die niet te stuiten is en alleen maar kan leiden tot de dood.

Een aangrijpend verhaal, niet alleen omdat het over kinderen / jeugd gaat, maar door herkenbaarheid met het leven, ons leven van alledag. Angsten die opgezweept worden, het wij en zij denken, agressie dat vanuit woorden overgaat in daden. Briljant, bespiegelend en toch simpel beschrijft Goulding de fases waar de jongens doorheen gaan en de ontwikkeling waar zij voor kiezen. Hij vermijdt extra complexiteit door het (bewust) laten ontbreken van meisjes in de gestrande groep.
De eerste uitgave van Heer van de vliegen dateert al van 1954, maar is niet gedateerd. Het had zo maar gisteren geschreven kunnen zijn.