Lezersrecensie
Pleidooi voor het radicale midden
16 oktober 2016
Het is de Maand van de Geschiedenis en grenzen staan centraal. In het essay 'Hoe lang nog zwijgen' neemt Fidan Ekiz ons mee in haar ervaringen als Turkse Nederlander van de tweede generatie. Het is een pleidooi voor het radicale midden.
Hoe lang nog zwijgen
Hoe is het mogelijk dat het ooit zo vrije Nederland zo veranderd is? Journaliste en documentairemaakster Fidan Ekiz is de dochter van twee Turkse migranten. Ze groeide op in een samenleving waar haar vader zich niet meer thuisvoelt. Hoe kan dat? En wat moeten we doen om het tij te keren? Via persoonlijke verhalen kaart ze de vluchtelingenkwestie aan, de Islamitische Staat (IS) en racisme in Nederland.
Pleidooi voor het radicale midden
De persoonlijke ervaringen van Fidan Ekiz zijn aangrijpend geschreven en wekken empathie op voor migranten. Zeker voor de eerste generatie die voor de bijna onmogelijke taak stond zich aan te passen aan een cultuur die hen vreemd was. Ze dringt binnen met haar ontroerende anekdotes en pijnlijk realistische opmerkingen over racisme. Door persoonlijke verhalen te vertellen, wekt ze de empathie die door onbegrip te vaak niet vanzelf komt. Ik kan me voorstellen dat je als lezer daardoor eerder openstaat om standpunten vanuit verschillende perspectieven te bekijken.
Toch leest het niet als een duidelijk gestructureerd essay. Na het lezen was ik, weliswaar gegrepen door haar verhaal, bezig zelf haar argumenten te verzamelen. Denk aan afgelopen zomer die werd getekend door de vele aanslagen en het vluchtelingendebat. Dat extreme geweld zette iedereen op scherp. Te snel werd geoordeeld dat grenzen gesloten moesten worden, omdat IS-strijders zouden meekomen. Ekiz daarentegen zegt: nee, openlaten, want dan kun je in ieder geval reguleren wie er binnenkomt. Door een falend systeem lukt het hen toch wel hier te komen, maar met gesloten grenzen is dat buiten zicht. We moeten ‘een vuist tegen IS’ vormen, aldus Fidan Ekiz. Ze haalt burgemeester Ahmed Aboutaleb aan die zegt dat alleen moslims de angst voor de islam kunnen wegnemen. Ook de niet-moslims hebben een aandeel, namelijk niet te snel generaliseren.
Iedereen in Nederland is verantwoordelijk voor de norm. Of je nu stelling neemt voor of tegen een verandering of helemaal niet is daarbij niet van belang, omdat je met stilzwijgen de norm immers in stand houdt. Het belangrijkste is nog wel dat Ekiz oproept tot een fatsoenering van het maatschappelijk debat, waarbij je nadenkt voordat je spreekt en nuances aanbrengt in je taal. En uiteindelijk tot actie. Hoewel het aan focus mist, is 'Hoe lang nog zwijgen' een overtuigend verhaal over hoe terrorisme angst kan zaaien en zo een maatschappij kan verrichten – en wat we daaraan kunnen doen.
(Deze recensie verscheen eerder op www.alexhoogendoorn.nl.)
Hoe lang nog zwijgen
Hoe is het mogelijk dat het ooit zo vrije Nederland zo veranderd is? Journaliste en documentairemaakster Fidan Ekiz is de dochter van twee Turkse migranten. Ze groeide op in een samenleving waar haar vader zich niet meer thuisvoelt. Hoe kan dat? En wat moeten we doen om het tij te keren? Via persoonlijke verhalen kaart ze de vluchtelingenkwestie aan, de Islamitische Staat (IS) en racisme in Nederland.
Pleidooi voor het radicale midden
De persoonlijke ervaringen van Fidan Ekiz zijn aangrijpend geschreven en wekken empathie op voor migranten. Zeker voor de eerste generatie die voor de bijna onmogelijke taak stond zich aan te passen aan een cultuur die hen vreemd was. Ze dringt binnen met haar ontroerende anekdotes en pijnlijk realistische opmerkingen over racisme. Door persoonlijke verhalen te vertellen, wekt ze de empathie die door onbegrip te vaak niet vanzelf komt. Ik kan me voorstellen dat je als lezer daardoor eerder openstaat om standpunten vanuit verschillende perspectieven te bekijken.
Toch leest het niet als een duidelijk gestructureerd essay. Na het lezen was ik, weliswaar gegrepen door haar verhaal, bezig zelf haar argumenten te verzamelen. Denk aan afgelopen zomer die werd getekend door de vele aanslagen en het vluchtelingendebat. Dat extreme geweld zette iedereen op scherp. Te snel werd geoordeeld dat grenzen gesloten moesten worden, omdat IS-strijders zouden meekomen. Ekiz daarentegen zegt: nee, openlaten, want dan kun je in ieder geval reguleren wie er binnenkomt. Door een falend systeem lukt het hen toch wel hier te komen, maar met gesloten grenzen is dat buiten zicht. We moeten ‘een vuist tegen IS’ vormen, aldus Fidan Ekiz. Ze haalt burgemeester Ahmed Aboutaleb aan die zegt dat alleen moslims de angst voor de islam kunnen wegnemen. Ook de niet-moslims hebben een aandeel, namelijk niet te snel generaliseren.
Iedereen in Nederland is verantwoordelijk voor de norm. Of je nu stelling neemt voor of tegen een verandering of helemaal niet is daarbij niet van belang, omdat je met stilzwijgen de norm immers in stand houdt. Het belangrijkste is nog wel dat Ekiz oproept tot een fatsoenering van het maatschappelijk debat, waarbij je nadenkt voordat je spreekt en nuances aanbrengt in je taal. En uiteindelijk tot actie. Hoewel het aan focus mist, is 'Hoe lang nog zwijgen' een overtuigend verhaal over hoe terrorisme angst kan zaaien en zo een maatschappij kan verrichten – en wat we daaraan kunnen doen.
(Deze recensie verscheen eerder op www.alexhoogendoorn.nl.)
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
