Recensie Laat me nooit alleen

Het verhaal start met "Mijn naam is Kathy H. Ik ben eenendertig jaar en al meer dan elf jaar verzorger." Met deze inzet maken we gelijk kennis met Kathy, de vertelster en hoofdpersoon in dit verhaal. Op de grens van de overgang van verzorger naar een nieuwe fase in haar leven (donor), kijkt ze terug naar haar jeugd met Tommy en Ruth, naar de diepere band die ze had met de mensen die haar verleden op Hailsham deelden en "wat een geluk wij hadden gehad."
Op de eerste bladzijde word ik als lezer al aangesproken met jij, alsof ik ook een verzorger ben, een gelijke, of misschien ook niet omdat ik misschien niet in het tehuis Hailsham ben opgegroeid.
En zo stappen we de wereld in waarin kinderen op Hailsham opgroeien, herinneringen aan dingen die ze nog weten of denken te weten, ideeën die zij toentertijd wisten - niet wisten - niet wilden weten - onbewust wel wisten. Meerdere malen is het een belangrijk punt dat alles (de voorvallen tussen Tommy - Ruth en Kathy, wat allemaal voortkwam uit hun tijd op Hailsham) in de juiste volgorde verteld wordt, ook al schieten voorvallen haar te binnen, worden we er op geattendeerd dat ze die wel later verteld, zo belangrijk is het haar verhaal goed te doen, ook al is het lang geleden en kan ze "sommige dingen verkeerd hebben".
Na bladzijden over het leven in het tehuis, waar alles alledaags lijkt met enkele kleine uitzonderingen, activiteiten, verzamelingen, groeps-samenhang, komen kleine stukjes bij elkaar en blijkt dat dit doodgewone leven een doel heeft dat zo goed als niet openlijk besproken werd maar wel dus danig dat het in hun onderbewustzijn aanwezig is: ze zijn klonen die zich zelf niet kunnen voortplanten en voorbestemd tot donateurs voor degenen aan de hand waarvan ze gemodelleerd zijn. Het "weten en niet-weten" leidt tot een paar speculatieve gedachten mbt de toekomst, hoop en liefde.
Deel 2 speelt zich af in de herinneringen aan de Cottages, de overgangsfase voor deze jong-volwassenen van het tehuis Hailsham en de buitenwereld. Diverse personen, onderlinge relaties en gedachten ontwikkelen zich verder.
Deel 3 gaat over haar tijd als verzorgster, de eenzaamheid, de hernieuwde contacten met Ruth en Tommy, beide in diverse stadia van hun donorschap. Onderlinge niet-opgeloste issues komen opnieuw tot ontwikkeling, zoals "gewone" mensen ook alledaags het leven doorkomen met hun individuele maar voor iedereen zo herkenbare strijd.

Een verhaal over mensen zoals wij allemaal, met emoties en een ziel, die dingen als liefde, eenzaamheid en spanningen in relaties allemaal net zo meemaken zoals wijzelf, maar die bezien worden als iets vreemds, engs. Producten van een nieuwe, wetenschappelijke, efficiëntere, evenals kille en wrede wereld die dienen als remedie tegen oude ziektes. Maar uiteindelijk toch mensen die ondanks het verlies van jeugd en liefde voor hun bestemming blijven staan, zonder negatieve gevoelens over dood of rouw.

Het aspect van klonen en donatie boeide me; zo veel dingen gebeuren reeds waarvan wij bijna niets weten - een paar jaar geleden de moorden op mensen voor hun organen in Rusland, ook heb ik weleens gehoord over oosterse praktijken waarbij een gezinslid zich "ten dienste stelt" zodat er levenslang voor de andere gezinsleden gezorgd wordt. De westerse regelgeving en ethiek omtrent orgaandonatie is niet wereldwijd hetzelfde, en zoals met zovele zaken van ontwikkeling van de wetenschap, kan nog niet alles het daglicht verdragen. Het klinkt akelig en zonder hierover nu een waarde-oordeel te willen plaatsen, maar de medische experimenten gedurende de diverse oorlogen hebben ook in enkele gevallen geleid tot medische ontwikkeling. Of het ook alleen op die wijze ontdekt had kunnen worden is iets dat ik hier momenteel verder onbesproken wil laten.
Het verhaal over deze doodgewone mensen vond ik wat "vlak" . Heel vroeg wordt je al aangesproken in het boek, wordt je deelgenoot, wat bij mij de verwachting wekte dat er ook wat met mij ging gebeuren. Maar je blijkt alleen maar aanhoorder van de herinneringen van een persoon die aan de laatste fase van haar leven gaat beginnen. Een interessant leven, oke, maar in de positionering dat deze klonen net zo gewoon zijn als jij en ik, wat apartere maar niet tot drama uitgewerkte aspecten daargelaten, ook wel eens vlak. Geen protest, geen extreme emoties bij verlies, maar gelaten acceptatie van verantwoordelijkheden en bestemming.
We hebben te doen wat we moeten doen in dit leven, en daarmee net zo "saai" als ikzelf ??? Mmmmmmm, het verhaal is goed uitgewerkt, krijgt vorm en is afgerond, helaas vond ik het niet pakkend. Misschien ben ik verwend door de spannende ervaring van het "weglaten" in zijn boek "A pale view of hills" en waren mijn verwachtingen niet juist.