Intelligent en actueel boek over sterke vrouwen

De New York Times Book Review omschrijft het nieuwe boek van Celeste Ng als een “buitengewoon boeiende, vaak hartverscheurende, diep empathische ervaring”. Evenals haar debuutroman Wat ik nooit eerder heb gezegd wordt Ngs tweede boek overladen door positieve reacties en het sleepte al verschillende prijzen in de wacht. Het boek zal verfilmd worden door Reese Witherspoon. Ng groeide zelf op in Pennsylvania en Ohio, studeerde aan Harvard en publiceerde verschillende korte verhalen en essays.

Kleine brandjes overal speelt zich af in het rustige, door regels opgetrokken Shaker Heights, waar alles gepland en gestructureerd verloopt. Tot er twee nieuwe bewoners in het huurhuis van de familie Richardson komen wonen; de artistieke Mia en haar intelligente dochter Pearl. Langzaam betreden zij de wereld van de Richardsons, tot een principekwestie over de voogdij voor een kind van vrienden hen onvermijdelijk weer uit elkaar drijft.

Dat het boek geen gelukkig einde heeft wordt al in de eerste regels duidelijk: “Iedereen in Shaker Heights had het er die zomer over: hoe Isabella, het jongste kind van de Richardsons, uiteindelijk was doorgedraaid en het huis had afgebrand.” Spannend is de afloop dus niet meer, maar des te nieuwsgieriger wordt je daarom naar het verhaal dat eraan vooraf ging en dat verhaal weet Ng meesterlijk te vertellen. Bijna onmerkbaar wisselt de onwetende verteller van perspectief tussen de verschillende personages waardoor je als lezer een ongeëvenaard compleet beeld krijgt van deze mensen en hun leefwerelden. Even ben je onderdeel van het leven in Shaker Heights.

Een plek die ooit gebouwd werd als utopie. “Shaker Heights was dan misschien niet gesticht volgens de Shaker-principes, maar wel volgens hetzelfde utopische idee. Orde – en regelgeving, de vader van orde – was voor de Shakers de sleutel tot harmonie geweest. Ze hadden overal regels voor.” Regels dus, planning en je bovenal steeds maar afvragen wat anderen zullen denken, dat zijn de omstandigheden in het idyllische Shaker Heights. Maar niet iedereen gedijt goed in zo’n omgeving en alle regels van de wereld kunnen de menselijke ziel niet temmen.

Mia en Pearl zijn afwijkend van de norm met hun kunstprojecten en hun regelloze bestaan. Daardoor zijn ze voor de kinderen van de Richardsons juist zo interessant. Er gaat een enorme aantrekkingskracht uit van de relatie tussen Mia en Pearl, zeker voor de kinderen die zelf een heel andere verhouding met hun ouders hebben. Kleine brandjes overal gaat over moederschap op veel verschillende niveaus en in verschillende omstandigheden: “Het kwam steeds weer neer op die ene vraag: wat maakt iemand een moeder?”

Maar meer nog gaat het boek over de huidige maatschappij, al speelt het verhaal zich eind jaren ’90 van de vorige eeuw af. De rijke elite in hun georganiseerde woonwijk en de manier waarop ze angstvallig proberen alles wat afwijkt, of dat nu een moeder van Chinese afkomst of een kunstenares is, uit te sluiten, roept vragen op over tolerantie, (etnische) minderheden en xenofobie.

Kleine brandjes overal is een meeslepend, intrigerend, intelligent en actueel boek. Over sterke vrouwen, het moederschap, de maatschappij en privileges. Ng heeft alle lof en prijzen meer dan verdiend met dit knappe staaltje literatuur dat door de originele opbouw met de soepele overgangen smaakt naar meer.