Rouwverwerking

Suzan Hilhorst is programmamaker en verslaggever bij BNN-VARA. Haar debuutroman ‘Sara en Liv’ vertelt een autobiografisch en indrukwekkend verhaal. Sara en Liv zijn twee zusjes, dochters van Hilhorst. Hen beiden is slechts een zeer kort leven beschonken en dit leven wordt, aangevuld met de impact van hun dood, beschreven in ‘Sara en Liv’.

Interessant is het wisselende perspectief dat Hilhorst hierbij gebruikt. Zo spreekt de doodzieke baby Sara in het ziekenhuis over haar moeder: “Mijn moeder dacht aan ons eigen huis. In gedachten ging ze zorgvuldig alle kamers langs waar het leven als een tableau vivant was stopgezet.” Hilhorst gebruikt het perspectief van Sara om over zichzelf en haar man te vertellen in de derde persoon, dit geeft haar dochter een stem, maar maakt het verhaal tegelijk ook minder confronterend en wekt sympathie op. “Maar ze moesten vooral leren me opnieuw lief te hebben. Om een baby te troosten, zonder het op te pakken en tegen zich aan te houden.”

Korte ‘hoofdstukjes’ en de wisseling van perspectieven zorgen voor snelheid in het verhaal. Gebeurtenissen volgen elkaar snel op maar er is ook genoeg tijd voor reflectie, zonder dat hier filosofisch of melodramatisch over gedaan wordt. Hilhorst beschrijft niet alleen ellende, maar juist ook de hoopvolle momenten en de afwisseling met de verhaallijn over de ontmoeting met haar man en het verloop van hun relatie laat zien dat liefde sterker is dan het immense verdriet dat Hilhorst over haar dochters heeft.

Hilhorst weet woorden te geven aan onbeschrijfelijke zaken en dat doet ze heel knap. Ook praktische zaken laat ze niet weg; oppas voor haar zoontje, het heen en weer naar het ziekenhuis, alle handelingen van artsen en verpleegkundigen en hoe ze die mensen ervaart. Dit maakt het boek ‘echt’ en realistisch, maar tegelijkertijd heeft Hilhorst een prettige schrijfstijl en kun je merken dat over elk gekozen woord goed is nagedacht. Autobiografie en literair schrijftalent gaan in dit boek hand in hand en dat maakt het nog indrukwekkender om te lezen.

Daarbij is het boek vervuld van genegenheid: “Ik protesteerde als mijn moeder me met een washandje probeerde schoon te wrijven en wist, ondanks alle snoeren, mijn hoofd altijd de verkeerde kant op te draaien.” Er zijn weinig auteurs die met zoveel liefde kunnen schrijven over hun personages. De liefde voor Sara en Liv spat van de pagina’s en dat is iets dat alleen maar in deze mate kan bestaan doordat Hilhorst letterlijk moeder van haar personages is. ‘Sara en Liv’ is een aanrader, zelfs als je normaal gesproken geen fan bent van autobiografische verhalen of verhalen die over de dood en rouwverwerking gaan.