Leven met je rug naar de toekomst

Saturnusplein 3 begint met een brief van Lies aan, wat al snel blijkt, haar zoon. ‘Jij, het kind dat ik niet wilde, ik, de moeder die door jou afgewezen werd’. Blijkbaar is er het een en ander uit te leggen. In dit boek gaat de oude Lies terug naar 1934 om Koos haar levensverhaal te vertellen en misschien een verklaring te vinden hoe het allemaal zo gekomen is. En er blijkt nogal wat uit te leggen te zijn.

Het verhaal had in mijn ogen een vrij lange aanloop, met de Tweede Wereldoorlog, het communistisch ideaal van Daniel, de grote liefde van Lies, het verzet vanuit dat communisme en zijn executie als verhaallijnen. Na die oorlog moet Lies het leven weer zien op te pakken, alleen met haar twee zoontjes.

Over de Tweede Wereldoorlog is al heel veel geschreven en de eerste helft van het boek kwam daarom op mij wat cliché over. Dat werd echter in de tweede helft ruimschoots goed gemaakt. Waar een mens op zoek naar troost en uit pure wanhoop toe in staat is. Dat wordt heel pijnlijk duidelijk en op een meeslepende manier beschreven. Vanaf de tweede helft kon ik het boek niet meer wegleggen en las ik het in één ruk uit. Wat een thema!

'Overtuigd dat het verraad was als ik het verleden achter me zou laten'.
Als het je door de vreselijke gebeurtenissen die je hebt meegemaakt niet meer lukt om je blik op een gegeven moment weer op de toekomst te richten dan loopt het niet goed af. Een harde, maar vooral ook verdrietige boodschap is het. Ik ben blij dat ik zelf in een andere tijd leef én anders in elkaar zit.
Leef, Lies, leef en richt je naar het heden en de toekomst. Ik wilde het haar soms wel toeschreeuwen. Wees er voor je zoons. Omring je met lieve mensen en koester de familie die er nog wél is. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen.

Dit is geen boek dat hoop geeft of je met een fijn gevoel achterlaat. Het zet je wel aan het denken over wat jij zou hebben gedaan als je zelf in die tijd, in deze situatie terecht was gekomen. Het is geen gemakkelijk boek, mede doordat er geen sprankje hoop is en heel veel ellende. Wel een boek dat lang blijft hangen.