Verlost van alle last

Heel af en toe lees je een boek waar je vanaf de eerste zin zomaar het verhaal ingezogen wordt, zonder dat je daar enige weerstand aan kunt bieden. Het gebeurde mij de afgelopen week bij de roman Stoner van John Williams. Ik heb het in één adem uitgelezen. Nu heb ik nogal een lange adem, dus dat duurde al met al toch nog een paar dagen, maar ik moet ook werken en de avonden zijn dan onder meer om te lezen. Ik begon er maandag aan en vrijdag had ik het uit. Vijf dagen schoon aan de haak. Ik vond het een adembenemend boek. Geen spannende page turner, maar een prachtig verteld verhaal, over het leven van William Stoner, een man in Missouri die (spoiler alert) rond 1910 vanuit een eenvoudig boerenmilieu naar de universtiteit mag en daar zijn bestemming vindt. Hij studeert af en gaat college Engelse taal- en letterkunde geven. Hij blijft zijn hele leven op de universiteit werken, trouwt, krijgt een dochter, krijgt een affaire, krijgt conflicten op zijn werk, heeft een enorme liefde voor zijn werk, wordt ziek en gaat dood. Dat zijn alleen maar de kale ingrediënten van een leven, een gewoon leven of een bijzonder leven, dat weet ik eigenlijk niet. In veel situaties wordt er nauwelijks gepraat. Ik ken geen boek waarin zoveel gezwegen wordt. Daarnaast wordt het verhaal zo prachtig verteld, dat je er eigenlijk nauwelijks mee kunt stoppen, alleen voor natuurlijke noodzakelijkheden, huishoudelijke taken, familiaire zorgen, knuffels en werk.

Misschien mag ik een klein stukje citeren?

En toen glimlachte ze. Het was een trage glimlach, die in haar ogen begon en aan haar lippen trok tot haar gezicht met een stralende, vertrouwelijk en intieme verrukking was getooid. Stoner deinsde bijna terug van de plotselinge en spontane warmte.

– O, het ging niet om mij, zei ze, met een lichte trilling van een onderdrukte lach in haar lage stem.

– Het ging helemaal niet om mij. De aanval was op ú gericht. Die had nauwelijks iets met mij te maken.

Stoner voelde zich verlost van de last van spijt en bezorgdheid die hij ongemerkt bij zich droeg. De opluchting was bijna lichamelijk, en hij voelde zich licht in zijn voeten worden en enigszins onstandvastig. Hij lachte.

– Natuurlijk, zei hij. Natuurlijk is dat zo.

De glimlach op haar gezicht verdween, en even keek ze hem ernstig aan. Toen knikte ze, draaide zich om en wandelde vlug de gang in. Haar lichaam was slank en recht, en ze gedroeg zich onopvallend. Nadat ze was verdwenen, bleef Stoner nog een poosje de gang inkijken. Toen zuchtte hij en keerde terug naar het lokaal waar Walker zat te wachten.

Einde citaat. Is het niet prachtig?! Ik kan bijna niet stoppen met overtikken, zo mooi is het. En dat gaat zo maar door, 500 bladzijden lang. Een feest voor wie het leest. Opmerkelijk dat dit boek al in 1965 geschreven is en pas in 2012 in het Nederlands vertaald. De kritieken zijn meer dan loftuitend. Ik kan alleen maar zeggen: ga het lezen.



Ate Vegter, 23 oktober 2016

www.atevegter.wordpress.com