Debuut dat nog te weinig op eigen benen staat

Hoe origineel moet een debutant zijn? Eigenlijk wil ik daarover niet al te veel stelligs beweren. Laten we het er maar op houden dat originaliteit in ieder geval een pré is. Hoe authentieker het geluid, des te duidelijker dat een nieuwkomer als auteur op eigen benen zal kunnen staan.
U begrijpt wel aan dat op deze inleiding geen ronkende recensie volgt en dat klopt. De nieuwkomer in kwestie heet Adam Creed, zijn debuutroman Waakzaam oog. Creed is Head of Writing aan John Moores University in Liverpool en daarnaast leidt hij een schrijfproject in gevangenissen. Hij is dus, zo lijkt het, beroepshalve meer dan gemiddeld bezig met de ambachtelijke kant van het schrijverschap. En dat is te merken.
Waakzaam oog wordt gepresenteerd als ‘een Will Wagstaffe Thriller’. Dat is onmiskenbaar een truc uit de hoge hoed van de marketeers, want thrillers met seriespeurders verkopen nu eenmaal beter dan stand alones. In ieder geval weet je al op voorhand dat de hoofdrol is weggelegd voor rechercheur Will Wagstaffe, bijgenaamd Staffe. Staffe staat op het punt met vakantie te gaan als hij het bericht krijgt dat er een gruwelijke moord is gepleegd. Het slachtoffer blijkt een man te zijn die ooit voor pedofilie is opgepakt. Veroordeeld is hij echter nooit, omdat het OM de zaak uiteindelijk seponeerde; de aanklacht werd ingetrokken. In eerste instantie wordt de echtgenote verdacht, maar als niet lang daarna een tweede pedofiel wordt aangevallen – hij overleeft de marteling ternauwernood – lijkt de zaak toch wat ingewikkelder te zijn. Zeker omdat ook deze man nooit veroordeeld is. Heeft iemand besloten het recht dan maar in eigen hand te nemen? Ondanks aandringen van zijn collega’s annuleert Staffe zijn vakantie en begint een verbeten zoektocht, die hem vooralsnog weinig meer dan nieuwe vragen oplevert. Vragen bijvoorbeeld over zijn eigen verleden en de rol die bepaalde collega’s ooit hebben gespeeld. Hij ontdekt onder meer dat de Wreker nog een derde dode op zijn geweten heeft en dat het kwestie van tijd is voordat nummer vier aan de lijst van slachtoffers kan worden toegevoegd. Lange tijd tast hij in het duister, terwijl de klok langzaam naar een onvermijdelijke ontknoping tikt. En die blijkt minder verrassend dan je zou verwachten.
Dat Creed weet hoe je spannende verhalen schrijf, behoeft geen betoog; dat hij zijn kennis ook vakkundig in praktijk brengt, evenmin. Maar het lijkt wel alsof hij teveel naar bepaalde, bewonderde voorbeelden heeft gekeken toen hij het scenario voor zijn debuutroman uitwerkte. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hij bijvoorbeeld een bewonderaar is van Mo Hayder. Het personage Will Wagstaffe lijkt namelijk verdacht veel op Hayders Jack Caffery. Allebei hebben ze een getraumatiseerd verleden: Caffery worstelt na jaren nog steeds met de verdwijning van zijn jongere broer; Staffe heeft de gewelddadige dood van zijn ouders, die het slachtoffer werden van ETA-trerreur, nooit verwerkt. Beiden slagen er mede hierdoor niet in een langdurige liefdesrelatie op te bouwen.
Caffery lijkt aanvankelijk zijn geluk te vinden bij de onconventionele Rebecca, maar een blijvertje is zij uiteindelijk toch niet. Staffe had ooit een relatie, met de aantrekkelijke Sylvie, maar zijn obsessie voor de moord op zijn ouders heeft steeds meer een wig tussen hen gedreven en Sylvie is weer al geruime tijd uit zijn leven verdwenen. (Hoewel de hoop op een nieuw begin blijft bestaan) En dan is er al dat bloederige geweld. Sommige scènes lijken zo uit Hayders romans te zijn gekopieerd. Verder heeft Staffe wel wat weg van Kate Atkinsons Jackson Brodie. Ook die kan zich door een erfenis een welstand veroorloven die niet echt bij een politierechercheur past.
Al met al vond ik Waakzaam oog best een verdienstelijk debuut; je hoeft je er zeker niet mee te vervelen. Maar wat meer eigen geluid had ik overtuigender gevonden.