Fatsoen heeft een prijs.

Hans Fallada, pseudoniem van Rudolf Ditzen, stierf in 1947 en zijn boek "Jeder stirbt für sich allein" verscheen een paar weken na zijn dood postuum in een ingekorte, gekuiste versie die in 1949 als "Ieder sterft in eenzaamheid" in vertaling verscheen. In 2010 werd in de kelder van de uitgever het originele ongecensureerde manuscript gevonden en ongecensureerd heruitgegeven. Het kwam dat jaar als "Alleen in Berlijn" in de originele ongecensureerde versie in vertaling uit. Het boek is een aantal malen verfilmd, als Duitse tv film en miniserie, als Tjechische tv film en, verleden jaar (2016) als Frans - Duits - Britse film onder de titel Alone in Berlin. Deze film ga ik binnenkort zien en ben er erg benieuwd naar.

Het boek "Alleen in Berlijn" is een verslag van het verzet van de kleine man tegen de totalitaire nationaalsocialistische staat die Duitsland tussen 1933 en 1945 was. De Quangels zijn bijna aandoenlijk in hun naïviteit die hun duur te staan komt. Tegenover de Quangels heeft Fallada een aantal leeglopers gezet die hun moeder zouden aangeven voor een beetje geld, een aantal fanatieke nazis, meelopers en bange burgers die aangiftes doen om zelf buiten schot te blijven. De Quangels en anderen die klein verzet plegen zoals de oude rechter die hun buurman is, plegen vooral verzet omdat ze fatsoenlijk willen blijven en vinden dat het naziregime dat fatsoen allang achter zich heeft gelaten. Het boek laat daarnaast op soms huiveringwekkende wijze, vooral vanwege de achteloosheid waarmee sommige personages handelen, de absurditeit van het naziregime zien en hoe de angst in die jaren in Duitsland regeert.

De stijl van schrijven doet hier en daar wat oudbollig aan (het boek is al meer dan 70 jaar oud), maar desondanks is het een meeslepend en belangrijk boek dat een kijkje in het leven van de gewone man in het Berlijn van de vroege jaren 40 van de vorige eeuw biedt en laat zien hoe, ondanks het grote gevaar, een aantal mensen zich toch probeert te verzetten tegen de naziterreur. Meestal moesten deze verzetstrijders dit met de dood bekopen zoals de leden van de verzetsgroep Weiße Rose en individuen die sabotage of verzet pleegden of gewoon hun afwijkende mening verkondigden. Dit boek is daarom mede een monument voor al die gewone mensen die ondanks de druk van dit totalitaire regime fatsoenlijk probeerden te blijven.