Een originele en meesterlijke thriller

‘Van de doden niets dan goeds’ speelt zich af in het Den Haag van net na de Tweede Wereldoorlog (november 1945). De sfeer is chaotisch. Oorlogsmisdadigers lopen nog vrij rond, er zijn veel liquidaties en chantage met iemands oorlogsverleden is eerder regel dan uitzondering. Arnie Springer keert er terug nadat hij vastgezeten heeft in een jappenkamp. Zonder geld of bezittingen gaat hij op zoek naar onderdak en komt hierbij meerdere oude bekenden tegen. Hij raakt betrokken bij de zoektocht naar een zwart cahier. In dit cahier hield advocaat De Boer tijdens de oorlog namen bij van collaborateurs, die nu belangrijke posities bekleden. Een groot aantal mensen wil het cahier daarom als eerste te vinden.

Net na de oorlog
Veel oorlogsverhalen spelen zich af tijdens de oorlog, er zijn minder voorbeelden bekend van verhalen net na de oorlog. Ross (pseudoniem van Willem Hogendoorn) kiest niet alleen een originele invalshoek voor dit boek, hij weet ook een erg goede sfeerbeschrijving neer te zetten. Als lezer waan je je ten tijde van het verhaal en voel je de angst die leeft onder de mensen, maar ook de blijdschap dat de oorlog voorbij is. Maar ook dreigingen van afrekeningen en ‘straatjes schoonvegen’. Dus is de oorlog wel voorbij?

Gelatenheid
Ross beschrijft de stad net na de oorlog op een ingetogen manier, met hier en daar een opmerking waar de gelatenheid en relativering van Springer uit spreekt. Bijvoorbeeld: “De rails waren net als de bovenleidingen en de metalen steunpalen afgevoerd naar de smeltovens in het Ruhrgebied en de bielzen hadden hetzelfde lot ondergaan als kozijnen en deuren in het huis. Als steen had kunnen branden waren er ook geen straattegels meer geweest.” En iets verderop in het verhaal: “Het was ook zinloos gebleken maar de Führer had altijd al een zwak gehad voor zinloze ondernemingen en wat was oorlog anders?”

Niemand te vertrouwen
Het verhaal laat zich op enkele punten goed vergelijken met een goede spionagethriller. De personages die allemaal hun eigen belang hebben, niet het achterste van hun tong laten zien en niemand vertrouwen. Ross zet de lezer ook regelmatig op het verkeerde been, je weet steeds minder wie nog te vertrouwen is. Je denkt regelmatig “pas op Arnie, want is hij of zij wel te vertrouwen?”.

Ross-waardig
‘Van de doden niets dan goeds’ heeft alles wat een goed verhaal moet hebben: een stukgelopen liefde, nare herinneringen, spanning, beschrijvingen van het dagelijks leven net na de oorlog, goede en foute mensen in strijd voor rechtvaardigheid. Hoewel Ross boeken aan de lopende band aflevert, overwint de kwantiteit het niet van de kwaliteit: ook dit boek is een Thomas Ross-waardige thriller.