Het belang van Sint-Petersburg

Wat is dat toch met Jan Brokken… Hij is de enige schrijver waarbij ik me vaak geborgen voel als een klein kind op schoot bij m’n opa. Knapperend houtvuur, duim in de mond, ademloos luisteren naar die geruststellende stem. Meestal leer ik iets van zijn werk. Zo wist ik niet dat Ayn Rand (Atlas shrugged, de roman waarin extreem kapitalisme wordt bewierookt) eigenlijk Alisa Rosenbaum heet. Dat zij een Petersburgse was, beste vriendin van Olga Nabokova, de jongere zus van Vladimir Nabokov. In De gloed van Sint-Petersburg wandel je mee met Brokken over de Nevski Prospekt, slenter je langs de Neva, kuier je over de grachten die naar Nederlands model zijn aangelegd. Jan Brokken leidt je rond, neemt je mee naar de huizen waar Dostojevski, Gogol, Nabokov, Toergenjev en Tsjaikovski woonden. In ieder verhaal schuilt zoveel warmte, zoveel liefde en begrip voor de medemens. Zoveel nieuwsgierigheid ook, zonder oordelen. In die zin is de ansichtkaart van Nina Berberova een prachtige afsluiting van dit heerlijke boek. Nina, een naar de VS geëmigreerde auteur, geboren in Sint-Petersburg in 1901 (gestorven in Philadelphia in 1993). Een ansichtkaart daterend uit de eerste decennia van de vorige eeuw die zij naar Jan verstuurt in juli 1987. Die ansichtkaart, een bewijs van haar hunkering naar een verleden, een thuis. Helaas kon de ontmoeting tussen Berberova en Brokken uiteindelijk niet doorgaan.
In al het huidige rumoer, in de onrust van onze tijd, is De gloed van Sint-Petersburg een geruststellende verhalenbundel. Brokken toont aan hoe we kunnen samenleven zolang we maar geïnteresseerd zijn in elkaars achtergronden, begrip voor elkaar proberen op te brengen, elkaar bij voorbaat bewonderen en respecteren in plaats van te (ver)oordelen. Meneer Brokken: u verdient een lintje!