Aan het eind gaat het mis...

Stijn wordt door zijn goede vriend Philip uitgenodigd voor een tweeweekse schrijfretraite in een afgelegen hut in de bossen van de Amerikaanse staat Oregon. Philip, een inmiddels gevestigd auteur, wil daar werken aan de opvolger van zijn succesvolle bestseller, terwijl Stijn verder wil met zijn beoogde debuutroman. ‘Afgelegen’ is een understatement: de hut ligt in the middle of nowhere. Bovendien is het verblijf heel wat minder riant dan voorgespiegeld in de advertentie van de verhuurder. Maar goed, eindelijk zijn de vrienden weer eens samen, wat nog weinig gebeurt sinds Philip is getrouwd en vader geworden van de kleine Bram. Stijn hunkert naar de aandacht van zijn vriend.

Stam wisselt de relatieperikelen tussen Stijn en diens vriendin Kirsten af met het wel en wee van de twee schrijvers in Oregon. Die relatie is stukgelopen nadat Kirsten een promotieplaats ging vervullen in Chicago. Vooral tijdens die hoofdstukken leren we Stijn kennen als een perfectionist, soms op het autistische af. Heb je in het begin nog mededogen met Stijn, gedurende het verhaal verdampt dat langzaam maar zeker. In schrijfcursussen wordt aangeraden je protagonist nooit als onsympathiek te karakteriseren. Jori Stam slaat dat advies in de wind, langzaam laat hij Stijn schieten.

De schrijfstijl van Jori Stam heeft iets weg van dat van W.F. Hermans: een hoofdpersoon waar een steekje aan los zit, wat langzaam gaat knagen bij de lezer. Hij heeft oog voor details. WFH had het credo dat als er op de eerste bladzijde een mus dood van het dak viel, deze gebeurtenis verderop in het boek moet terugkomen. Zo niet: schrappen. Dat heeft Stam minder goed begrepen. Meerdere keren zoemt hij in op voorwerpen of waarnemingen, herhaalt hij die zelfs enkele keren (de vreemde tikken die Stijn ’s nachts hoort), terwijl die zaken ineens van het toneel verdwenen zijn. Het einde van de roman is ronduit verrassend. Allereerst krijg je het vermoeden dat de partners van de vrienden op zeker moment worden verwisseld (Stijn krijgt een berichtje van Lisbeth, wat erg onlogisch is, want zij communiceert uitsluitend met Philip). Of heb ik het mis? Nog eens de laatste hoofdstukken herlezen. Dan roept nog meer vragen op. Houdt de schrijver de lezer voor de gek? Lijdt Stijn aan een persoonlijkheidsstoornis? En toch… ‘Oregon’, het romandebuut van Jori Stam, is zeer de moeite waard, al is het maar vanwege de kunst van show, don’t tell welke Stam als geen ander beheerst.