Een must als je naar België (of elders) gaat

In het najaar van 2013 verscheen de debuutroman 'Woesten' van Kris van Steenberge. Het is een typische dorpshistorie rond Elisabeth, dochter van de smid. Het meisje maakt via de vreemdeling Funke, die in het grootste huis van het dorp is komen wonen, kennis met literatuur. De man onderwijst haar via korte aanwijzingen in proza en poëzie. Dat is het begin van een bredere blik: er is meer buiten het dorp. Ze is dan zestien jaar en de eerste verliefdheid steekt de kop op, een onmogelijke liefde. Als zij via een dinertje later aan een verlegen stadse jongen wordt voorgesteld en hij niet veel later om haar hand vraagt, ziet ze de kans schoon het dorp te ontsnappen.

Helaas zal haar man, Guillaume Duponselle, haar echter nooit weghalen uit het dorp. Ten gevolge van waanbeelden is hij niet in staat zijn artsenstudie te voltooien en hij trekt naar Woesten, een dorp in de Vlaamse Westhoek. Binnen enkele jaren bevalt Elisabeth. Guillaume is dolgelukkig met zijn zoon, maar er blijkt nog iets aan te komen. Met een tang wrikt hij de tweede jongen uit Elisabeth. Diens gezicht is ernstig verminkt (misschien wel ten gevolge van dat gehannes van Guillaume, dat laat Van Steenberge in het midden). De knappe jongen wordt Valentijn genoemd, ‘de mismaakte’ zal als Nameloos door het leven gaan.

Nameloos kan niet praten. Zijn gezicht blijft verborgen achter een donkere voile. Alleen Elisabeth en Valentijn begrijpen zijn gegrom en gemompel. Omdat hij zoveel afschuw oproept, gaat hij niet naar school. Leren doet hij echter door de boeken van zijn broer te bestuderen. Hij helpt Valentijn, die niet de slimste is, en maakt diens huiswerk. De twee zijn zeer gehecht aan elkaar. Als Valentijn ten slotte naar kostschool in Engeland gaat, valt dat beide jongens zwaar. Het leven in huize Duponselle bevindt zich dan al jaren in een neergaande spiraal. De huisarts is vervallen in alcoholisme. Van enige affectie tussen hem en Elisabeth is al lang geen sprake meer. Zij troost zich met bezoekjes van de heer Funke die haar wekelijks gedichten voorleest.

Juist voor aanvang van WO-I wordt er een misdrijf gepleegd die het hele dorp doet gruwen. Valentijn keert terug naar België om als soldaat aan het front te gaan dienen. Guillaume belandt in het cachot, aangezien de veldwachter hem naast het lichaam van de vermoorde heeft aangetroffen. Via de juiste connecties komt hij echter na enkele weken vrij. Hij vlucht letterlijk naar het front, waar hij gewonde soldaten behandelt. Als hij uiteindelijk een getroffen soldaat probeert te redden, komt hem dat duur te staan.

Na afloop van de Grote Oorlog vinden Valentijn en Nameloos elkaar. Beiden hebben de gruwelijkheden overleefd. Er wacht hen een grote verrassing, maar dat niet alleen: er wordt nog een moord gepleegd. Nameloos beseft als enige wie de dader is. Eindelijk is alleen hij nog over, één persoon die zijn (eigen) grote geheim kent.

Niet voor niets is deze roman inmiddels achttien keer herdrukt. Het is een prachtige roman waarin Van Steenberge speelt met perspectief, plaats en tijd. Mocht u naar België op vakantie gaan, dan is dit boek een must (en ook als u naar elders gaat)!