Een knappe who- en whydunit

Kinderboeken-, scenario- én thrillerschrijfster Sophie Hannah gaat met haar zevende thriller Brandschoon  de diepste krochten van het menselijk geheugen binnen. Daar waar de ergste geheimen verborgen liggen, onvindbaar zelfs voor de bewaker ervan, in hun misleidende hoedanigheid van verdraaide herinneringen. Alleen associatieve reconstructie, door middel van hypnotherapie, kan dan de ongekreukte waarheid achterhalen. In Brandschoon  hangt alles af van het ontrafelen van een geheim dat onvoorzien en ongemerkt geleid heeft tot vreselijke andere geheimen, waaronder moord.

Amber Hewerdine wordt geplaagd door ernstige slapeloosheid sinds haar vriendin bij een brand om het leven kwam en Amber en haar man de pleegouders werden van haar twee dochtertjes. Ze worstelt zo met een onverklaarbare gebeurtenis binnen haar familie, zeven jaar eerder, dat haar vragen obsessieve vormen beginnen aan te nemen. In opperste wanhoop besluit ze − sceptisch als ze is − een hypnotherapeute te raadplegen om een vinger te kunnen leggen op wat haar precies dwarszit.
Maar vrije associatie kan gevaarlijk zijn, dat blijkt uit een schijnbaar willekeurig opgeroepen beeld van de merkwaardige woorden “"Aardig. Wreed. Aardig wreed"”. Voor ze het goed en wel beseft raakt Amber hierdoor betrokken bij een moordzaak. Zij en haar pleegkinderen verkeren in gevaar, terwijl ze zélf als hoofdverdachte wordt beschouwd. Rechercheurs Simon Waterhouse en Charlie Zailer – de protagonisten uit Hannahs eerdere thrillers − zijn de enigen die tegen de schijn in geloven in Ambers onschuld. Zij mengen zich in Ambers absurde (schoon)familieverhoudingen, terwijl hun eigen relatie eveneens een foute kant dreigt op te gaan.

Brandschoon  is een pittige thriller die speelt met de betrouwbaarheid van het geheugen en zijn verhalen. Hannah versterkt het besef van onbetrouwbaarheid door hypnotherapeute Ginny Saxon verslag te laten doen van de sessies. Flashbacks van Amber vormt zij tot een verhaal dat níet noodzakelijk de waarheid is, maar dat wel leidt tot een volgende herinnering die dichter bij de alles onthullende kern ligt. Tegelijkertijd krijgt Hannah zo via Ginny de kans om gedetailleerd specialistische informatie te geven zonder dat dit storend ‘overvoert’. Verder wordt het cliché bevestigd, de psychotherapeute heeft zelf ook de nodige psychische deuken opgelopen. En dat vindt zijn weerslag.

Negativisme is hier schering en inslag. Iedereen is wrokkig en onwillig, en het duister waarin wordt getast kruipt in alle hoeken en gaten. Menselijke gebreken zijn niemand vreemd. (Mis)communicatie verstoort alle onderlinge verhoudingen. In een ongezonde opvoeding liggen de wortels van psychologische ontwrichting, met alle gevolgen van dien. Het levert onaangename, verrassend herkenbare situaties op… De spiegel die hier wordt opgehouden is confronterend: je zou bijna zelf in therapie gaan. De surrealistisch enge toestand – zowel in geestelijke als in ruimtelijke zin – is beklemmend. En de clou van het verhaal, die valt met geen mogelijkheid te raden. Het uiteindelijke motief van de dader is er een waar je met je verstand niet bij kunt, maar toch volkomen plausibel is. Brandschoon  is een knappe who- en whydunit.