Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Lezen met aan afgrijzen grenzende bewondering

Gerry Hameetman 19 februari 2015
“Flessenpost” van Renate Dorrestein, afkomstig uit het parallelle bestaan waarin zij tijdens het creëren ervan –met waarschijnlijk gemengde gevoelens- getoefd heeft. Een fictieve toekomst: een mogelijk, maar in ieder geval zorgvuldig geconstrueerd toekomstbeeld, waarin Dorrestein met overduidelijk veel lol allerlei statistieken, feiten en actualiteiten door elkaar heeft geschud. En het weer perfect in elkaar legde tot een verwrongen plaatje.

Vier pagina’s slechts kost het haar om de gevolgen van het vergaan van de wereld te schetsen. Het acute verval van de mensheid – de Beschaving- behoeft bij haar niet veel meer woorden dan het melden van de gevolgen van de stroomuitval en de snel oprukkende natuur die de aftakeling in alle facetten van het menselijke milieu in werking zet. Meer hoeft ook niet. Iedereen die wel eens een post-apocalyptische roman heeft gelezen-of als film gezien- ‘kent’ het wel. Blasé? Niet echt. Als de Apocalyps direct om de hoek plaatsvindt, is de impact wel heel huiveringwekkend dichtbij en akelig herkenbaar.

De wereld is er dus niet meer. Niets bestaat nog, op Almere na, omgeven door een muur van allesvernietigende mist. Laat nou net Almere bij uitstek goed autarkisch blijken te kunnen functioneren. Met een sterke wil te overleven, want Almere is een ‘stoere stad’. Om met de woorden van de Wethouder van Culturele Zaken te spreken, degene die Renate als gastschrijver uitnodigde en haar na de ramp tot stadschroniqueur bombardeert. Op quasi-laconieke toon die wanhoop en waanzin op afstand moet houden schrijft Renate haar verslag.

Ironisch genoeg is het handjevol mannen dat in de plaatselijke gevangenis bewaard werd letterlijk van levensbelang voor de overlevenden die voor het merendeel uit vrouwen bestaan. Een dystopisch decor waartegen –weinig verrassend in een roman van Dorrestein- feministische standpunten prima worden weggezet. De ‘ex’- gedetineerden worden aangesteld als clanhoofden van de in het leven geroepen Naaste Families. En noodzakelijke sociale regeling, want niemand heeft nog bloedverwanten. Almere was immers een forensenstad: vandaar ook de afwezigheid van mannen en complete gezinnen op het moment van de ramp die zich overdag voltrok (Mooi voorbeeld van geniaal toegepaste gegevens)

Het gevolg is een nieuwe defecte maatschappij, met aan de ene kant een totaal gebrek aan privacy en aan de andere kant een verpletterend tekort aan intimiteit. De nieuwe leiding is totalitair en ondemocratisch, de clanhoofden zijn (natuurlijk) haantjes, machtsbelust en niet lang tevreden met hun bijkomende positie als ‘Almeerse dekhengsten’. Want baby’s moeten er komen. Een baby is het nieuwe symbool van de hoop. Een drogreden, overigens een van de velen waarmee Renate en de vijf of zes andere overlevenden die ze van nabij volgt mee klaar moeten zien te komen. De hoop slaat dramatisch om bij de komst van baby Ally (inderdaad, afgeleid van Almere) die een hysterie en stemmingmakerij binnen de wankele samenleving teweeg brengt die hen tot ver over de rand –of precieser: de mistwal- leidt. Waarna wellicht een níeuw Nieuw Begin aanvangt, zelfs al is het enkel in de vorm van definitieve acceptatie en berusting.

Het stadsbestuur had geen betere gastschrijver dan Renate Dorrestein kunnen aanstellen om het nationaal verguisde Almere meer aanzien te geven. De inwoners kunnen zich niet anders dan buitengewoon verbonden en uitverkoren voelen na het lezen van Weerwater, trots op hun stad met al haar min- en pluspunten. In Almere heeft Dorrestijn het perfecte decor gevonden om een on-Hollands drama binnen de Nederlandse literatuur te kunnen schrijven zonder zich in onmogelijke bochten te moeten wringen voor geloofwaardigheid. Van de Fantasy-achtige naam Weerwater- gewóón de naam van het centrale stadsmeer- tot het chronische gebrek aan leesbrilletjes die haar professie in gevaar brengen aan toe- alles klopt. Dit is lezen met aan afgrijzen grenzende bewondering.
1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gerry Hameetman