detective-in-detective

De Terugkeer van de Dansleraar staat als een huis! Wie net de Wallanderreeks achter de kiezen heeft, is hooguit slechts enkele hoofdstukken onwennig op zoek naar de vertrouwde inspecteur Kurt Wallander. Maar al vlug zit de lezer in de huid van speurder Stefan Lindman.

Als politieman te Boras gaat Stefan met ziekteverlof omwille van een kankerknobbeltje in zijn tong. Dit gegeven maakt hem bloednerveus en vooral angstig. Dit drijft hem ertoe om zijn vertrouwde omgeving te verlaten en in een noordelijker gelegen provincie van Zweden te gaan speuren naar de moordenaar van zijn collega-met-rust, Herbert Molin. Die werd in zijn afgelegen huis temidden de bossen op gruwelijke wijze om het leven gebracht. Al vlug maakt Stefan kennis met de lokale speurder Guiseppe Larsson met wie het bijzonder goed klikt.

Het verhaal ontplooit zich verder als een superlatief van de beproefde Mankellcocktail: veel denkwerk en een ijzeren plot.

Waar Wallander af te rekenen krijgt met het toenemende geweld in een klein stadje als Ystad, dringt de misdaad hier door tot in de diepste wouden van Zweden. De misdaad is hier bovendien het resultaat van een heroplevend neo-nazisme met wijdverbreid vertakte organisaties. Henning Mankell legt hiermee de vinger in de wonde van Europa: hoe lang zal Europa er nog in slagen om de lont uit het kruitvat dat ‘multiculturele samenleving’ heet te houden? Mankell schrijft in de epiloog: “Dit land, of Europa, is bezig van binnenuit te exploderen door de minachting voor zwakte, onze aanval op de vluchtelingen, het racisme. Ik zie het overal. En ik vraag me af of we genoeg weerstand kunnen bieden.” 2 dagen voor ik deze roman uitlas, werden in Antwerpen, op klaarlichte dag, drie allochtonen door een bange, blanke jonge would-beskinhead in koelen bloede neergeschoten. Zijn motto: “Ik pleeg zelfmoord, maar vooraleer dat te doen, neem ik nog 10 ‘makakken’ mee. Dan heb ik tenminste nog iets goed gedaan”... De fictie van Mankell is hier –jammer genoeg- plots rauwe realiteit...

Met de Terugkeer van de Dansleraar duik je in een onvervalste Mankellcrimi maar ook nu weer zorgt de auteur ervoor dat je nooit een déjà-vu-effect krijgt. Lindman is hier immers voortdurend ‘off scene’ want ‘met verlof’ en tegelijk de spil in de ontknoping van de misdaad. Hij is het immers die speurder Larsson voortdurend bijstuurt in het denkproces en hem de cruciale vragen aanreikt. Bovendien veroorzaakt hij door zijn aanwezigheid (vaak op het verkeerde moment op de verkeerde plaats) zelfs nieuwe wendingen in het verhaal. Bijzonder is in dit verhaal ook dat de dader zelf mee op zoek gaat naar de (andere) moordenaar... Zo krijg je een detective in een detective. Wanneer de moordenaar met dit doel Stefan Lindman ontvoert en ondervraagt, krijg je ook de bizarre ‘verdachte-ondervraagt-inspecteur’-situatie.