Het verhaal van Brodeck

Het Verslag van Brodeck speelt in een niet nader genoemd bergdorp in een evenmin vermeld land. Het enige wat de lezer meekrijgt, is dat de bewoners er een Duits dialect praten. Er is ook sprake van een grote oorlog waarbij Brodeck werd weggevoerd en in een dodenkamp werd opgesloten. Hij werd er behandeld als een dier. Alleen door zijn sterke wil om zijn geliede ooit terug te zien en het mak ondergaan van de vernederingen, overleefde hij het kamp en keerde terug naar zijn dorp. Later, jaren na de oorlog, komt een vreemde in het dorp wonen. De man heeft welhaast messiaanse karaktereigenschappen. Alleen spreekt hij weinig, leeft hij tamelijk teruggetrokken en precies deze zaken boezemen de bewoners angst in. Allerlei fantasieën doen in het dorp de ronde. Op een dag stelt de vreemdeling zijn pentekeningen tentoon waarin hij vooral de karaktereigenschappen van bepaalde dorpsbewoners zeer gevat en herkenbaar schetst. Dit zet kwaad bloed en de man wordt gedood. Na deze tragische gebeurtenis vraagt de dorpsgemeenschap aan Brodeck om een objectief verslag op te stellen voor ‘de Hoofdstad’. Brodeck grijpt deze opdracht aan om tussendoor ook zijn verhaal te doen.

In Het verslag van Brodeck verwijst Claudel naar de Tweede Wereldoorlog en de gruwelen van de concentratiekampen zonder die bij naam te noemen. Ook de plaats waar het verhaal zich afspeelt is naamloos. Volgens de beschrijving zou dat om bv. Elzas-Lotharingen kunnen gaan. Doorheen dit grote verhaal, weeft hij dus ook het verhaal de moord op ‘de Anderer’, de vreemdeling in het dorp. Zo rijgt hij de hedendaagse problematiek van de migranten en de clash der culturen als een volgende kraal aan ‘het sieraad’ van de wereldgeschiedenis. Een ware gouddraad die hij door de lappendeken van zijn verhaal weeft, is het relaas van zijn liefde voor Emélia; een ontroerend tegenwicht voor de zwaarmoedige thema’s van de holocaust en de vreemdelingenhaat. Opvallend aan Claudels boek is de warrige structuur. De lezer wordt van de holocaust naar het dorp geslingerd en vice versa. Daar tussendoor vernemen we ook meer over zijn liefde voro Emélia en zijn vriendschappen in het dorp en uit zijn studententijd. Eigenlijk neemt deze structuur de vorm aan van de gedachtengang van elk mens. De ene gedachte brengt je bij de andere en terug. Toch boet het verhaal hierdoor niet aan duidelijkheid in. Een pareltje.