Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Snoeihard en liefdevol: de mens is de mens een wolf

Inge 04 maart 2019
De Ontembare van Guillermo Arriaga begint met een familietafereeltje aan het eind van een hete middag in Mexico-City. Juan Guillermo wordt wakker na een lange siësta. Oma kijkt op de bank naar een televisiequiz. Moeder staat in de keuken te koken. Vader kijkt naar de brochures voor de twee maanden durende reis door Europa waaraan hij en moeder morgen zullen beginnen. Broer Carlos aait King de hond. In hun kooi hippen de grasparkieten heen en weer. Dan deelt Arriaga de eerste mokerslag uit:

“In mijn dromen zie ik vaak dat beeld van toen van mijn familie. Dat was de laatste keer dat ik iedereen samen zag. Vier jaar later zouden ze allemaal dood zijn. Mijn broer, mijn ouders, mijn oma, de parkieten, King.”

Hiermee zet Arriaga voor zichzelf de route uit voor het eerste gedeelte van zijn lijvige roman De Ontembare. Juan Guillermo, de hoofdpersoon van dit boek, begint dit verhaal op zijn veertiende te vertellen met de nodige terugblikken, en we volgen hem tot zijn achttiende.

Omdat hij te vroeg geboren is, denkt Juan Guillermo dat hij ergens in de tussenfase tussen dier en mens thuishoort. Hij wil Juan Guillermo de Ontembare zijn. Tijdens de zwangerschap stierf zijn identieke tweelingbroertje in de baarmoeder. De thema’s schuldgevoelens en wraak worden hiermee geïntroduceerd.

Na ruim honderd bladzijden begint een tweede verhaallijn: de jonge Inuit-jager Amaruq ziet een wolf waarvan hij meteen weet: dit is de wolf waarvoor zijn opa hem gewaarschuwd had.

“… Hij zal een obsessie voor je worden. Hij zal je leven beheersen. Die wolf zal jouw god zijn. … Op een dag zullen jullie blikken elkaar kruisen en zul je in de zijne zien wie je bent. Jij bent die wolf. … En als het je in dit leven niet lukt om hem te doden, zul je hem in je andere levens moeten opjagen, zolang als nodig is om je doel te bereiken.” …
Hoog op een berg bespiedde Amaruq de wolf en zijn roedel, tot ze uit het zicht verdwenen tussen de bomen. Hij besloot hem Nujuaqtutuq te noemen: ‘de Ontembare’.

Deze twee verhaallijnen, beide vervuld van onherroepelijkheid, bloed, machtsstrijd, wraaklust en tenslotte aanvaarding, komen in de loop van de roman bij elkaar. Het zijn twee fascinerende verhalen. Vaak springt Arriaga na een simpele witregel over naar de andere verhaallijn, maar je weet als lezer toch meteen waar je je bevindt. Tussendoor zijn er bovendien een groot aantal intermezzo’s, soms heel poëtisch, soms mythisch, soms feitelijk, met als thema’s dood en de overgang van leven naar dood. Deze korte stukken leggen een diepere, meer universele laag onder het boek.

De eerste verhaallijn is een coming-of-age verhaal dat zich afspeelt in de harde wereld van jeugdbendes in Mexico-City waarin Juan Guillermo zich staande moet zien te houden met de hulp van anderen. De tweede verhaallijn is minder uitgediept en volgt de jager en zijn wolf. De verhaallijnen komen tenslotte bij elkaar.

Al met al levert dit boek een bijzondere en indrukwekkende leeservaring. In het begin is het wennen aan het geweld en het bloed, later zie je dat dit onontkoombaar deel uitmaakt van het verhaal waarin liefde en vriendschap ook een grote rol spelen, en laat je je meevoeren in de wonderlijke wereld van omkoopbare politie-officieren, conservatief-christelijke jeugdbendes, rouw, trouwe vrienden, een onwaarschijnlijke geliefde en behulpzame leeuwentemmers tot het verhaal vlot en bijna té zoet wordt afgerond.

In het interview dat Guillermo Arriaga op 2 februari gaf aan Atlas-Contact uitgeefster Nelleke Geel, werd duidelijk dat hij veel losse (auto)biografische elementen op improviserende wijze met elkaar vervlochten heeft bij het schrijven van dit boek, dat zeker geen autobiografie is. Hij bracht hierbij terecht naar voren dat dit uiteindelijk niet een boek is over geweld, dood en wraak, maar over liefde, vriendschap en veerkracht.

Tot slot: het boek is vertaald in soepel Nederlands door Eugenie Schoolderman en Peter Valkenet.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Inge