Doelwit van Linda Jansma, beeldend verhaal over eerwraak

Doelwit is alweer de vijfde thriller van Linda Jansma. Ook dit keer is het weer een thema wat als een maatschappelijk probleem kan worden ervaren, namelijk eerwraak. Het boek is opgedragen ter nagedachtenis aan Khadija, een meisje dat door eerwraak om het leven is gebracht, toen ze 21 jaar was. Het is dan ook een thriller geworden, die gedeeltelijk is gebaseerd op een waargebeurd verhaal.


Doelwit heeft twee verhaallijnen, die zich afspelen in 2008 en 2012. Judy is de hoofdpersoon in het verhaal en werkt als vertrouwenspersoon op een middelbare school met veel allochtone leerlingen. Leila is een leerlinge op deze school en vertelt haar verhaal aan Judy. Ze is verliefd op Thomas, maar mag niet omgaan met een Nederlandse jongen, want ze al al uitgehuwelijkt aan een man in Turkije. Haar ouders zijn Koerden en hebben een streng geloof, zijn Yezedi's, wat een Koerdische volksreligie is. Het jezidisme is endogaam: je wordt als jezidi geboren, je kan het dus niet worden. Haar oudste broer Tarik controleert haar continu, zodat ze geen contact meer kan hebben met Thomas. Ook Judy wordt bedreigd, omdat zij Leila probeert te helpen. Als uiteindelijk Leila ervoor kiest om onder te duiken, heeft dit voor Leila én Judy catastrofale gevolgen.


De tweede verhaallijn speelt zich af in 2012. Judy en Leila wonen allebei in Amsterdam. Judy woont op een woonboot met haar kat Bruce en heeft haar baan als vertrouwenspersoon aan de wilgen gehangen. Leila heeft inmiddels een zoontje Cem. Ze denken, dat ze nu ongestoord verder kunnen leven. Maar dan wordt Judy overvallen op haar woonboot. Judy begrijpt niet hoe ze haar hebben kunnen vinden. De politie is erg sceptisch wat betreft eerwraak, zelfs als Leila in het ziekenhuis terecht komt en haar zoontje Cem weg is, doen ze niet moeite genoeg om hem terug te krijgen. Tarik heeft een alibi, dus die kan het niet geweest zijn, volgens de politie. Judy gaat uiteindelijk zelf maar op onderzoek uit en komt in hachelijke situaties terecht.


Het verhaal begint meteen al spannend, als Judy wordt overvallen op haar woonboot. Als ze op zoek gaat naar Cem, volgen er een paar spannende acties. Elk hoofdstuk eindigt ook vaak met een cliffhanger. De spanning is zo opgebouwd dat je na ieder hoofdstuk verder wil lezen. Je voelt de dreiging, dat ze bij iedere hoek op hun qui-vive moeten zijn. Stukje bij beetje kom je er als lezer achter wat er in het verleden gebeurd is. Ook de hoofdpersonen worden goed uitgediept qua karakter. Linda Jansma heeft een zeer vlotte schrijfstijl en vertelt haar verhaal beeldend met veel emotie. Ook al heeft ze het niet zelf meegemaakt en hoort ze de verhalen van anderen, ze is empathisch genoeg om de verschillende nuances in het verhaal in te bouwen. Ook is het verhaal niet veroordelend geworden. Ze schrijft hoe het is gegaan en wat dat met mensen kan doen. Linda schrijft altijd over sterke vrouwen, maar ook sterke vrouwen kunnen dergelijke dingen overkomen. Dat vind ik dan wel fijn, dat ze niet in een slachtofferrol geduwd worden. Ze staan hun mannetje!
De ontknoping was verrassend. Toch heb ik één aanmerking, eigenlijk twee: ik vond het verhaal spannend, maar het pakte me niet echt, ik werd er niet boos of verdrietig door. Ook de kat Bruce vond ik een te grote rol in het verhaal spelen. Dat mag van mij best ietsje minder. Het is knap hoe Linda Jansma van zo ’n maatschappelijk thema, zoals eerwraak, een spannende thriller kan schrijven. Toch gebeuren dit soort dingen niet alleen allochtone meisjes. Ik mocht ook niet omgaan met een jongen, omdat hij acht jaar ouder was, matroos en katholiek. Terwijl ik op een humanistische manier ben opgevoed, mocht ik toch ook niet zelf kiezen. Ik ben ook weggegaan van huis, nadat ik bedreigd was door mijn vader. Gelukkig niet met zulke consequenties als bij eerwraak, maar toch wel met grote gevolgen voor mij en ons gezin, aangezien ik voor mijn eindexamen VWO zat. Mijn ouders zijn daarna gescheiden.

Tweestrijd vind ik nog steeds het beste boek van Linda Jansma, maar deze staat nummer twee op de lijst, gewaardeerd met 4,5 ster.