Een daverend en prachtig slot

Met Val en Verlossing heeft Leigh Bardugo een waardige, nee meer dan waardige: ze heeft een fantastische afsluiting van een geweldige serie geschreven. Alle punten van kritiek die ik over de vorige twee delen had geuit, leken als sneeuw voor de zon verdwenen te zijn in dit spannende laatste deel. Want, in tegenstelling tot de vorige keer, zat ik vanaf de eerste pagina midden in dit zenuwslopende verhaal. Was Alina lekker badass en onverschrokken en deinsde ze nergens voor terug, hoe verschrikkelijk en moeilijk het af en toe ook was. Nee, elke tegenslag voedde alleen maar haar vastberadenheid om een einde te maken aan het verschrikkelijke bewind van de Duisterling. Oh wat was het heerlijk om over deze Alina te lezen!

De belangrijkste verandering vond ik echter dat ik eindelijk de liefde kon voelen die Mal en Alina voor elkaar hebben. Eindelijk zag ik de vonken en voelde ik de aantrekkingskracht! Dit kwam mede door de groei die Mal in dit boek vertoond. Omdat hij openlijk erkende dat hij zich als een eerste klas egoïstische ezel heeft gedragen (niet perse in dezelfde woorden ;) ) en nog belangrijker dat hij zich hiervoor verontschuldigde. Nou ja, een poging deed tot, hij blijft immers een man, maar het gaat om het idee!

Daarnaast was het natuurlijk ook weer heerlijk om over Nikolai te kezen. Om opnieuw met eigen ogen te zien hoe geweldig en hilarisch hij wel niet is en kan zijn. Hoe niets hem klein kan krijgen en om zijn laatste awesome uitvindingen te aanschouwen. Waar die jongen zijn ideeën vandaan haalt, weet ik niet, maar het resultaat is geweldig. Nikolai is met stip mijn meest geliefde personage in De Grisha wereld en ik vond het dan ook heel jammer dat ik met het laatste deel afscheid van hem heb moeten nemen. Maja, ik kan hem altijd opnieuw bezoeken door De Grisha te herlezen, wat bepaald geen straf is zoals ik tijdens de Grishareadalong heb gemerkt :)

In het laatste deel heeft Leigh Bardugo ook nog even besloten om helemaal met je gevoelens te gaan spelen. Alsof die in de andere delen nog niet genoeg geplaagd waren. Dit doet ze onder andere door beetje bij beetje de geschiedenis van de versterkers en ook die van de Duisterling te vertellen. Door hem van een monster in een mens te veranderen. Een mens die niet door en door slecht is, maar ook een beetje goeds in zich heeft. Een man die het beste met Rivka voor heeft, maar helaas de verkeerde beslissingen heeft genomen om dit te bereiken.

Door deze achtergrond informatie en de interacties die Alina met hem heeft wordt het steeds moeilijker om in zwart-wit te denken, waar Alina en haar vrienden de good guys zijn en de Duisterling de bad guy is. Nee je belandt steeds meer in een grijs gebied. Een grijs gebied waar je gevoelens voor de Duisterling veranderen. In plaats van gehate vijand wordt hij iemand om wie je gaat geven. Iemand om wie je hart huilt door wat hij al allemaal heeft meegemaakt. Iemand die je heel graag wil helpen, ook al staat hij lijnrecht tegenover Alina en haar bondgenoten...

Net als je denkt dat je met dit inzicht het ergste gehad hebt verrast Leigh Bardugo je opnieuw met een werkelijk voortreffend einde. Een einde dat door de band met de Duisterling die je hebt ontwikkeld nog ontroerender en hartverscheurender wordt. Het is een van de mooiste, ijzersterkste en passendste eindes die ik in tijden heb gelezen. Traantjes hebben dan ook rijkelijk gevloeid van mijn kant en Val en Verlossing liet me dan ook stil en beduusd achter, tot diep in mijn hart geraakt...


Conclusie
Val en Verlossing is het einde van een uniek en goed verteld verhaal over een intrigerende en prachtige wereld. Het laat het zwart-wit denken los en verplaatst zich naar het grijze gebied, waar zelfs de grootste slechteriken opeens mensen blijken te zijn om wie je kan geven en bevat een van de daverendste eindes die ik recentelijk heb gelezen. Het enige wat mij nog rest is om jullie op het hart te drukken om toch vooral deze serie te gaan lezen, want je weet niet wat je mist!

Deze recensie verscheen als eerste op CarpeLibra.nl