Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Terugblik

Jeannie Bertens 22 februari 2020
Winteruren is het debuut van Filip Bastien, het boek won meteen The Indie Awards 2018. The Indie Awards zijn in 2017 in het leven geroepen om het harde werken van Indie-auteurs (auteurs die niet aangesloten zijn bij een uitgeverij) te belonen en ze in het zonnetje te zetten. Elk jaar worden deze awards uitgereikt. En nu is het boek dan uitgegeven door uitgeverij Hamley Books in een prachtig vormgegeven editie.

Het boek is geschreven als een eerbetoon aan de grootvader van de auteur, Richard van Wayenberghe. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd hij opgepakt voor een verzetsdaad en naar een strafkamp in Noord-Frankrijk gestuurd (La Coupole). De auteur heeft in zijn roman echter gekozen voor zijn opsluiting in het beruchte strafkamp in België, Breendonk, ‘Het kamp van de waanzin’.

De hoofdpersoon uit de roman, Richard van Wayenberghe, kijkt terug op zijn leven. Het verhaal begint in Werchter in 1989. Richard zit aan het sterfbed van zijn vrouw Anna-Maria. Al wakend bij zijn vrouw beleeft hij verschillende flashbacks. De auteur kiest ervoor om die flashbacks schijnbaar willekeurig, ook door de tijd, te laten plaats vinden. De flashbacks volgen elkaar op, wisselend in tijd en wisselend tussen Fientje en Anna-Maria. Fientje is zijn jeugdliefde, Richard valt voor haar wanneer hij slechts tien jaar oud is. Prachtig is de tijdschets van het leven in 1925. Later komt Anna-Maria in zijn leven, haar leert hij in 1932 kennen. Eigenlijk kan Richard niet kiezen tussen beide vrouwen en dat zal gedurende een groot gedeelte van zijn leven zo zijn.

Richard beleeft veel avonturen in zijn leven, het boek laat zich dus niet alleen lezen als een liefdesroman, het is ook een avonturenroman. De avonturen beleeft hij met zijn beste vrienden Nico en Johan. Het zijn kameraden door dik en dun, niet alleen als kinderen, ook als volwassenen. Ook de moeder van Richard speelt een grote rol in zijn leven evenals zijn afwezige vader. Afwezig omdat hij dood is, gestorven in de grote oorlog, de Eerste Wereldoorlog. Een bekend symbool van die Eerste Wereldoorlog zijn klaprozen. Die klaprozen komen in het verhaal van Richard soms ook voor, de symboliek is dan herkenbaar.
In de Tweede Wereldoorlog dreigt de geschiedenis zich te herhalen. Richard gaat in het verzet, wordt verraden en opgepakt. Hij lijkt ten dode opgeschreven te zijn in het strafkamp Breendonk. Een strafkamp met een echte martelkamer, er zijn maar weinig overlevenden van dit strafkamp. Maar Richard, dankzij onverwachte hulp, overleeft. Hij gaat door met zijn leven vol met onverwachte wendingen.

Mijn mening: In het begin van het boek had ik wat moeite met het snel wisselen van de verhaallijnen. Schijnbaar willekeurig verspringt het verhaal in tijd. De hoofdpersoon is altijd Richard maar de tijd schiet van 1925 tot 2017 en terug; een regelmaat is er, zeker in het begin, niet in te ontdekken. Dat maakt dat er snel een aantal personages worden opgevoerd en het duurt even eer je als lezer die personages in het totale verhaal kunt plaatsen. Later blijkt dat het verspringen helemaal niet zo willekeurig is, de auteur heeft er een bedoeling mee. De samenhang tussen de verschillende tijdlijnen wordt naarmate het verhaal vordert steeds duidelijker. Op het einde van het boek vallen de puzzelstukjes samen en is het verhaal compleet. Mooi gedaan.

Het verhaal speelt grotendeels in België. In het taalgebruik gebruikt de auteur soms wat Vlaamse woorden, mij stoort dat in het geheel niet, sterker nog, het gebruik ervan is altijd functioneel en voegt een extra dimensie toe aan het verhaal.

Op de cover zien we een ouderwets horloge (symbool van de tijd?) en klaprozen, het symbool van de Eerste Wereldoorlog. Een zinloze oorlog waardoor Richard zijn vader nooit gekend heeft.
De titel Winteruren geeft volgens mij aan dat Richard in 1990 al wat ouder is. Anna-Maria ligt op sterven en ook Richard zit al in zijn winteruren, zijn latere jaren. In die winteruren kijkt hij terug op zijn leven, hij heeft daar, zittend aan het bed, de tijd voor.

Vier sterren voor een boek dat wat langzaam begint maar halverwege in een stroomversnelling raakt waardoor je het niet meer weglegt tot je het uitgelezen hebt!

1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jeannie Bertens