Een klein meesterwerkje’, ‘een puik schot in de roos’, ‘Een nieuw Vlaams misdaadtalent’… Dit zijn slechts enkele van de positieve reacties die verschenen in de pers na de publicatie van ‘Het vierkant van de wraak’. Een pers die zich, naar mijn mening terecht, lovend uitlaat, een enthousiast lezerspubliek en enkele kenners die je al meteen een grote toekomst voorspellen: wat een debuut voor een thrillerauteur!

In het jaar 1995 konden de thrillerfans voor het eerst kennis maken met Pieter Aspe. In dat jaar verscheen namelijk ‘Het vierkant van de wraak’, het eerste boek van een van de meest gelezen misdaadauteurs in Vlaanderen en Nederland. Het verhaal begint met een zeer mysterieuze misdaad: wanneer wordt ingebroken in een juwelierszaak, blijken de juwelen niet gestolen te zijn maar opgelost in een chemische oplossing. De daders lieten ook een briefje met een raadselachtige tekening achter, later geïdentificeerd als het vierkant van de tempeliers. De eigenaar van de zaak is de zoon van Ludovic Degroof, een van de machtigste en rijkste mensen van Brugge. Al snel blijkt dat niet zijn zoon maar hij geviseerd wordt door de daders. Adjunct-commissaris Pieter Van In wordt vanwege zijn gekende capaciteiten belast met het onderzoek. Hij vermoedt dat het niet bij deze ene aanslag zal blijven en later zal zijn vermoeden bevestigt worden: Degroofs kleinzoon wordt ontvoerd en een van zijn dochters probeert na contact met de daders zelfmoord te plegen. De ontvoerders eisen dan een wel zeer merkwaardige variant van losgeld. Samen met de bevalllige substituut Hannelore Martens probeert Van In de daders op te sporen, maar tot zijn grote ergernis komt er maar geen schot in de zaak. Hij besluit dan maar in het duistere verleden van Degroof te gaan graven...
Het hoofdthema in dit verhaal is duidelijk wraak, wat je al meteen kan afleiden uit de titel van het boek. Aquilin Verheye, een jeugdvriend van Degroof, aast op wraak sinds deze met zijn grote liefde Elise trouwde, gearrangeerd door haar vader vanwege Degroofs rijk gevulde schatkist. Toch had Verheye een kind met Elise. Hij dacht zelfs dat ze nog een tweede kind samen hadden, Aurelie, maar zij bleek toch Degroofs dochter te zijn. Deze verkrachtte Aurelie regelmatig, waaruit een zoon met een ziekte voorkwam. Zijn plan was om wraak te nemen voor het leed dat Degroof bij ‘zijn’ dochter en ‘zijn’ kleinzoon aanrichtte.
Wat ik hier sterk vond van de auteur, was de manier waarop hij bewees dat Aurelie toch de dochter van Degroof was. Haar zoon leed aan het syndroom van Marsan, een erfelijke ziekte die uitsluitend het gevolg is van incest. Hij moest dus wel de kleinzoon van Ludovic Degroof zijn en dus was deze de vader van Aurelie.
Ook de structuur van het verhaal kon ik appreciëren. Het was niet zomaar een opeenvolging van gebeurtenissen met betrekking op het onderzoek, maar tussendoor werd er soms overgeschakeld naar het privéleven van de hoofdpersonages, met in het bijzonder de relatie tussen Van In en Hannelore. Deze ontvouwde zich in de loop van het verhaal.
De spanning werd perfect opgebouwd door Aspe, wat het boek van begin tot einde spannend maakte. Zo was het wachten tot slechts enkele ogenblikken voor de verbranding van de schilderijen ( = betalen van losgeld) dat Van In het raadsel oploste. Zijn onderzoek was dus als het ware een race tegen de klok en dergelijke verhalen zorgen vaak voor nog meer spanning als een thriller waarbij de tijd minder van belang is. In films is de invloed op de spanning van het concept ‘race tegen de klok’ meestal nog beter merkbaar. Ook de liefde maakt dit verhaal spannender, omdat je als lezer te weten wil komen wat er verder nog tussen hen te gebeuren staat.
Toch vond ik het verhaal niet in alle opzichten heel goed. Hoewel dit bevorderend werkte voor de spanning, vond ik het verhaal net iets te stereotiep: het verhaal begint met een misdaad, de bekende speurder wordt gevraagd het onderzoek te leiden, gedurende het grootste deel van het verhaal staat men voor een raadsel, maar uiteindelijk lost de speurder het allemaal in zijn eentje door een geniale ingeving. Ook in zijn volgende boeken maakt hij meestal gebruik van dit concept, terwijl het voor mij soms iets creatiever mag zijn.
Op dit kleine minpuntje na vond ik het een zeer goed boek. Ik verwachtte dit wel enigszins, aangezien Aspe deels door dit boek bekend is geworden. De spanning gecreëerd door het samenspel van een mysterieuze reeks misdaden en een romance tussen de naar elkaar groeiende hoofdpersonages resulteerde in een verhaal dat las als een trein en nooit ging vervelen. Enkel toen er een tiental bladzijden lang verteld werd over de geschiedenis van de tempeliers moest ik even doorbijten. Het verassende einde vond ik ook sterk bedacht, vooral dan de manier waarop Van In het raadsel wist op te lossen.

Kortom, ‘Het vierkant van de wraak’ is een absolute aanrader, zeker voor fans van Aspe, maar ook voor mensen die houden van een klassieke thriller die de mensen tot op het puntje van een stoel kan doen belanden. Tegelijkertijd heeft het boek ook een ontspannend effect. De tv-serie die zijn naam draagt en het feit dat er tot nog toe al 30 boeken volgden, zijn het bewijs dat dit boek de ideale start betekende van zijn carrière. Lezen dus!