Zondebok is een heerlijke historische roman geworden, die van tijd tot tijd zeer spannend en aangrijpend is

Moeder heeft Fyes hand zo stevig vast, dat het pijn doet. Maar ze trekt Fye met zich mee, helemaal vooraan naar de Plaetse. Dicht bij het vuur dat al in alle hevigheid brandt.
Dan verschijnt Engel Dircxdr. Ze wordt vastgebonden aan een ladder. Twee mannen tillen de ladder op. Er wordt op trommels geslagen. “Laat het voorbij zijn. Laat het alsjeblieft snel voorbij zijn!”, denkt Fye, terwijl de tranen over haar wangen stromen.
En dan, wanneer Engel haar ogen opent, is het alsof ze op Fye neerkijkt, alsof ze haar iets wil zeggen. Fye voelt haar moeders hand op haar schouder. Wanneer ze naar haar moeder kijkt, ziet ze een traan over haar wangen rollen. “Moeder huilt nooit.” Dan hoort ze een angstige schreeuw en wordt Engel met haar gezicht naar voren in het vuur geworpen.

Fye is getrouwd met Ger, een appelboer. Maar eigenlijk was ze veel liever getrouwd geweest met Laurens. Toch vonden vader en moeder Ger een goede man, hij kon haar onderhouden, iets wat haar eigen ouders niet meer konden.
Twee jaar na hun huwelijk verwachten ze hun eerste kindje. Maar wanneer Ger op een ochtend naar de markt wil vertrekken, houdt Fye hem tegen. “De pest zal uitbreken.” Maar Ger weet niet waar ze het over heeft. Er is nog niemand met builen gezien. Dan kan Fye niks anders meer doen dan haar geheim opbiechten. “Ik zie dingen, Gerrit, via mijn dromen, en soms overdag. De ene keer vaag. De andere keer duidelijk. En soms komt zo’n voorspelling uit.” (Blz. 41).
Gerrit weet niet wat hij hiermee aan moet. God heeft tovenarij verboden. De duivel gebruikt heksen en tovenaars om haat en verderf te zaaien. Toch besluit hij te luisteren naar Fye. De pest breekt uit, maar gaat hun huisje voorbij. Hun dochter Sara wordt geboren. Maar anderen overleven de pest. niet.

“Zolang de maan aan de hemel staat, vinden we elkaar. Elke avond zal ik mijn liefde voor jullie naar de maan sturen. Als je goed kijkt, kun je het voelen. Afgesproken?” (Blz. 66).

Zondebok speelt zich af rond 1566 maar begint in 1542. Hierdoor krijg je een compleet beeld van het leven van Fye.
Belangrijk onderwerp is de uitbraak van de Burgerweeshuiskinderen in 1566. Deze gebeurtenis bepaalt ook het verdere verloop van Fyes leven.
Ook de keuzes die ze maakt en haar gave van de voorspellende dromen zijn erg bepalend en brengen haar zelfs ernstig in gevaar.

Jacobine van den Hoek heeft voor het schrijven van dit boek veel archiefonderzoek gedaan. Ook heeft ze de historische plekken bezocht, waar het verhaal zich afspeelde.
In het nawoord vertelt ze welke gebeurtenissen echt zijn geweest en welke ze erbij heeft verzonnen.
Een mooie aanvulling op het verhaal dat van mij veel uitgebreider beschreven mocht worden.

“Het doet pijn, Jaapje. Veel pijn. Want grote liefdes heb je nooit voor altijd. Of voor jezelf.” (Blz. 161).

Zondebok is een heerlijke historische roman geworden, die van tijd tot tijd zeer spannend en aangrijpend is . Helaas vond ik het verhaal er een van pieken en dalen. In de dalen vond ik het soms een tikkeltje saai, maar gelukkig waren de pieken veel meer aanwezig. Soms waren de gebeurtenissen zo gruwelijk en levendig geschreven dat je eigenlijk niet verder wilde lezen. Toch wist Jacobine hier een draai aan te geven waardoor het net niet té werd.

Ik heb genoten van het verhaal en herkende veel dingen uit mijn stadstoer door Amsterdam. Dat vind ik altijd extra leuk. Zeker wanneer bepaalde gebeurtenissen ook opgenomen zijn in het verhaal. Hierdoor begint een boek echt te leven en voel je je extra verbonden met de hoofdpersonen. Juist de wetenschap dat dit fictieve verhaal op waarheid gebaseerd is, maakt het aantrekkelijk om door te lezen. Ook op momenten dat het bijna te gruwelijk of spannend begint te worden!

Daarom waardeer ik het boek op 3 en halve ster.