Bij vlagen magistraal

Nooit geweten dat de uitspraak 'de geschiedenis herhaalt zich nooit, maar rijmt altijd een keer' van Mark Twain komt en niet alleen uit een songtekst van Spinvis. Zo leer je nog eens wat. In ‘Tsjaikovskistraat 40: Autobiografische Vertelling over Rusland & Revolutie’ (2017) zet Pieter Waterdrinker zichzelf neer als een (beetje foute) geschiedenisleraar in een schelmenroman waarin heden en verleden van Rusland bij elkaar komen. Soms stijgt het werk boven zichzelf uit met die lange, meanderende zinnen waarmee Waterdrinker de kleurrijke locaties uit zijn roman tot leven brengt of - naar het einde toe - een opzwepende, vileine beschouwing eruit knalt over de EU-ideologie als het 'Rijk van de Rode Teugels'. Soms krijgt het autobiografische in de traditionele zin ietwat de overhand en beschrijft hij gebeurtenissen die misschien van invloed waren op zijn persoonlijke leven, maar niet direct iets toevoegen aan het grotere Ruslandverhaal dat hij vertelt. Er had iets gekapt en gesnoeid kunnen worden in zijn veelgebruik van bijvoeglijke naamwoorden en de grote hoeveelheid uitweidingen en herhalingen. Soms - en nu begeef ik me op glad ijs - schurkt hij tegen racistische beeldspraak aan met bijvoorbeeld een terloopse typering over Lenin's 'Aziatische moordenaarsogen'. Maar met deze roman wist Pieter Waterdrinker me toch vooral heerlijk weg laten dromen bij die archaïsche sfeerbeschrijvingen met een vleugje Reviaanse polder-ironie.