Het leven is een koektrommel

‘Tot die tijd had ik de dood altijd opgevat als iets zelfstandigs dat helemaal losstond van het leven. Ongeveer aldus: Ooit grijpt de dood ons onvermijdelijk. Maar tot het zo ver is, is de dood er niet. Ik vond dat een uiterst rechtlijnige, logische denkwijze. Aan deze kant is het leven, aan de andere kant is de dood. Ik was hier, en niet aan de andere kant.’

Op de luchthaven van Hamburg katapulteert een muzak versie van Beatlesklassieker Norwegian Wood de zevenendertigjarige Watanabe twintig jaar terug naar zijn (verdrongen?) jeugd. We noteren 1969, jaar van studentenprotesten die zo goed als volledig aan hem voorbijgaan, want Watanabe wordt helemaal in beslag genomen door liefdesperikelen. Hij koestert heftige, romantische gevoelens voor de onbereikbare Naoko, een mysterieuze, dromerige jonge vrouw, die beschadigd door het leven gaat sinds de zelfmoord van Kizuki, haar geliefde en de beste vriend van Watanabe. Terwijl Watanabe allerlei pogingen onderneemt om Naoke te redden, worstelt hij met zijn eigen onbevredigde, seksuele verlangens. Hij voelt zich goed in het gezelschap van Midori, een spontane en vrijpostige medestudente, die in alles de tegenpool belichaamt van Naoko.

Deze roman uit 1987 bewerkstelligde de grote doorbraak voor Haruki Murakami in zijn thuisland Japan. Het is een fijngevoelig verteld, modern verhaal over onzekere jongeren die moeite hebben om niet verstrikt te geraken in het kluwen van liefde, leven, seks en dood. De roman is al 31 jaar oud, maar situatie, verhaal en stijl laten nergens een gedateerde indruk na. Dankzij frisse steekjes humor is de algemene toon bovendien niet zwaarwichtig, maar eerder relaxt en warm. Murakami focust ook niet op typisch Japanse toestanden (behalve de fijne eetcultuur en Bento lunchboxen). Vooral westerse muziek, films en boeken bieden het referentiekader.

Norwegian Wood was voor mij een eerste kennismaking met het oeuvre van Haruki Murakami en het smaakt zonder twijfel naar meer! De Vietnamese regisseur Tran Anh Hung (o.a. bekend van het bloedmooie de geur van de groene papaja) stond in voor de geslaagde verfilming.

In een koektrommel zitten allerlei koekjes en daar zitten koekjes bij waar je van houdt en koekjes waar je niet van houdt, toch? Als je eerst alle lekkere koekjes opeet, hou je alleen de koekjes over die je niet graag lust. Als ik het zwaar heb, denk ik daar altijd aan. Eerst hierdoorheen bijten, straks wordt het makkelijker. Het leven is een koektrommel.’