Trieste actualiteit biedt inspiratie

Gedurende bijna twintig jaar vormde Anders Roslund samen met Börge Hellström een schrijversduo dat zeven thrillers heeft geschreven. Daaronder twee delen van de trilogie rond infiltrant Piet Hoffman. Het laatste deel, Drie uur, heeft eerstgenoemde echter alleen geschreven. Dit hadden ze zo afgesproken. Het boek was overigens al klaar voordat bekend werd dat Hellström ziek was en later aan deze ziekte overleed. De publicatie van het boek vond een jaar later plaats. Inmiddels is bekend geworden dat er nog een vierde deel met de ex-infiltrant gaat komen.

In een mortuarium van een ziekenhuis wordt een lijk te veel aangetroffen. Commissaris Ewert Grens wordt belast met het onderzoek. Dit leidt ertoe dat hij in de haven van Stockholm een container aantreft met daarin de lichamen van ongeveer zeventig vluchtelingen. Hij vindt er ook een telefoon waarop een vingerafdruk van ex-infiltrant Piet Hoffmann voorkomt. Hoffmann werkt nu in Niger als beveiliger van VN-voedseltransporten. Vlak voor zijn verlof van twee weken naar Zweden dwingt Ewert, die naar Afrika is afgereisd, Hoffmann om nog één keer te infiltreren om zo een organisatie van mensensmokkelaars te ontmaskeren. Met alle risico’s van dien…

Ten opzichte van de voorgaande twee delen uit de trilogie zijn er, nu Roslund alleen verantwoordelijk was voor het schrijven van dit derde deel, een paar opvallende verschillen te zien. De eerste is dat hij in dit verhaal de drugswereld achter zich laat, begrijpelijk want wat verteld kon worden, is al voorbijgekomen. Het tweede is dat het karakter van Ewert Grens veranderd is, hij is een stuk milder en menselijker geworden. Hoewel niet al zijn oude eigenschappen overboord gegooid zijn, is zijn personage daardoor wel een stuk sympathieker. Een derde is dat Grens deze keer een aanzienlijk grotere rol heeft gekregen. Verder verschilt de opzet van het boek niet veel van de andere, want ook Drie uur bestaat uit verschillende delen en heeft Hoffmann een beperkte tijd beschikbaar om zijn doel te verwezenlijken.

Het thema, de vluchtelingenproblematiek en mensensmokkel, is niet uniek in thrillers, maar Roslund heeft het vanuit een geheel andere invalshoek benaderd. Een interessante, want nu krijgt de lezer het zowel vanuit het perspectief van de smokkelaar als vanuit dat van Hoffmann te zien. Maar vanuit welk oogpunt je het ook bekijkt, het is en blijft schrijnend, is de onmacht van de vluchtelingen als het ware voelbaar en merk je ook nu dat het de smokkelaars, maar ook degenen die daar nog boven staan, alleen maar om een zo groot mogelijke winst te doen is. Menselijkheid is daarbij ver te zoeken.

Ook zonder een schrijfpartner weet de auteur de lezer aan zich te binden. Het verhaal boeit van begin tot eind, heeft een aantal onverwachte plotwendingen en de drie uur die Hoffmann op een gegeven moment beschikbaar heeft om zijn missie te volbrengen, spelen zich in een hoger tempo af dan de rest van het verhaal. Daardoor heeft het laatste deel van het boek meer spanning dan alle delen daarvoor. Wel is het jammer dat sommige situaties voorspelbaar zijn. Zo is het al vrij snel duidelijk wie de machtigste persoon binnen de smokkelorganisatie is en ook waar de ontmoeting tussen Grens en de obductie-assistent toe gaat leiden. Een ander klein minpuntje is Hugo, de oudste zoon van Hoffmann. De jongen is nog maar negen jaar oud, maar voor zijn leeftijd wordt hij wat te wijs neergezet.

Hoewel Drie uur wat minder spectaculair is dan zijn voorgangers, is het absoluut de moeite waard en toont het aan dat de trieste actualiteit rond de mensensmokkel en vluchtelingenproblematiek helaas nog veel inspiratie biedt tot het schrijven van een thriller.