Beklemmend, triest en boeiend

Na de middelbare school studeerde Celeste Ng Engels aan Harvard University en vervolgens haalde ze haar Master of Fine Arts in schrijven aan de Universiteit van Michigan. Haar schrijfcarrière begon met het schrijven van korte verhalen en in 2012 won ze met Girls, at play de Pushcart Prize. Haar korte verhalen en essays werden in een aantal kranten gepubliceerd, waaronder de New York Times. In 2014 verscheen haar eerste debuutroman Everything I never told you, dat een jaar later in het Nederlands werd vertaald en de titel Wat ik nooit eerder heb gezegd kreeg.

Het is 3 mei 1977 en de zestienjarige Lydia Lee ontbreekt bij het ontbijt en niet veel later ontdekt haar familie dat ze is verdwenen. Na een paar dagen wordt haar lichaam in het meer gevonden. Haar ouders lijken ontroostbaar en verwerken hun verdriet op hun eigen manier en dat geldt in feite ook voor haar broer Nathan. De een trekt zich in schuldgevoel terug, de ander is vastberaden de dader te vinden of beschuldigt een buurjongen ervan dat hij er meer van weet. Er is er echter een die zich afzijdig houdt en meer lijkt te weten dan iedereen vermoedt, dat is haar zusje Hannah.

‘Lydia is dood. Maar dat weten ze nog niet.’ Negen woorden die er al meteen voor zorgen dat je als lezer nieuwsgierig wordt gemaakt en tevens met een aantal vragen komt te zitten. Want wat is er met haar gebeurd, hoe komt het dat ze het nog niet weten en wie zijn die ze eigenlijk? Vragen die gedurende de plot uiteraard worden beantwoord, de een wel sneller dan de ander, maar er komen antwoorden. Al snel wordt duidelijk dat met die ‘ze’ de familie van Lydia wordt bedoeld: haar vader, haar moeder en haar broer en zus. Het verhaal wordt dan ook vanuit deze vijf personages verteld. Dan weer in het heden, dan weer in het verleden. Door deze flashbacks, vaak weergegeven in gedachtevorm, wordt langzaam maar zeker onthuld wat er de reden van is dat Lydia niet meer leeft.

Door deze opzet leer je de personages vrij goed kennen en merk je dat ieder van hen hun eigen geheimen heeft, maar in feite ook hun eigen demonen. De enige die daar wat minder last van lijkt te hebben, is Hannah, zij is de meest onbevangene van de vijf. James en Marilyn, de ouders van Lydia, hebben daarnaast ook nog erg veel last van hun verleden, dat wordt goed tot uiting gebracht. Marilyn is Amerikaans, maar heeft er last van dat ze ambitieus is. Dat wordt niet gewaardeerd en is in de jaren zeventig verre van gebruikelijk. James is van Chinese afkomst en wordt in zijn omgeving niet echt geaccepteerd en voor vol aangezien. Ook hun kinderen hebben er last van dat ze van gedeeltelijk Chinese origine zijn. De auteur maakt met deze vijf mensen heel goed duidelijk dat (rassen)discriminatie in die tijd gemeengoed was. Het gezin komt hierdoor nogal eenzaam over.

De schrijfstijl van de auteur is beeldend, waarbij ze ook de gevoelens van de personages bijzonder goed weet over te brengen. De lezer kan zich daardoor prima met hen vereenzelvigen. Hoewel Wat ik nooit eerder heb gezegd absoluut geen thriller is, heeft het wel degelijk een continue spanningsboog. Dat komt vooral doordat je wilt weten wat er allemaal aan de hand is, en dat is op zich best wel wat, maar tevens hoe het met ieder van de gezinsleden gaat aflopen en hoe ze uiteindelijk met het verlies van Lydia om kunnen gaan. Het laatste hoofdstuk, waarin het lijkt dat de situaties enigszins uit de lucht komen vallen, zal daar uitsluitsel over geven. Al met al is dit een prima debuutroman, die zowel beklemmend, triest als boeiend is.