Magisch en mythisch

Met The Song of Achilles won Madeline Miller in 2012 de Women’s Prize for Fiction (toen nog Orange Prize for Fiction genaamd). Deze historische, magische, mythische roman gaat over het leven van Patroclus en Achilles, gezien door de ogen van Patroclus.

Na een ongelukkig ongeval dat eindigt met de dood van een jongen wordt Patroclus door zijn altijd minachtende vader verbannen naar het koninkrijk van Peleus. Daar ontmoet Patroclus de zoon van Peleus en de zeegodin Thetis, Achilles. Achilles is alles wat Patroclus niet is: zelfverzekerd, elegant, knap, geliefd, voorbestemd voor grootsheid. Ze worden vrienden en ondanks de vele obstakels en de afkeuring van Thetis groeit hun vriendschap langzaam uit tot meer. Dan komt de dag dat Achilles wordt opgeroepen om mee te vechten in Troje…

De relatie tussen Patroclus en Achilles is echt een heerlijke slow-burner. Miller neemt de tijd om beide personages uit te diepen, hun aantrekkingskracht volkomen aannemelijk te maken en hun romance te ontwikkelen. Ze beginnen mijlenver uit elkaar en komen steeds dichter bij elkaar. De verschillen in hun karakters doen er in zekere zin niet zoveel toe. Waar Achilles iemand is die vele strijders om het leven brengt, is Patroclus juist een genezer. Het enige wat tussen hen in staat is de trots van Achilles die ertoe leidt dat hij absoluut niet accepteert dat Agamemnon hem zijn oorlogsbuit afneemt en dat hij alles op alles zet om de hem beloofde roem te vergaren. Maar zelfs dit drijft geen wig tussen de twee geliefden: ze zijn allebei niet bereid om hun principes aan de kant te zetten voor de ander, maar dit accepteren ze van elkaar.

Het taalgebruik is weer prachtig. Het doet een stuk moderner aan dan de Griekse mythen en epossen waarop het verhaal gebaseerd is en toch herleven die werken enigszins door de woorden van Miller. Achilles is nog nooit mooier geweest dan in de beschrijving van Miller. Ze munt uit in lyrische, sprekende, lieve metaforen zonder sentimenteel te worden.

Het aandeel van de goden is een stuk kleiner in The Song of Achilles dan in bijv. The Iliad of The Odyssey. Ze trekken achter de schermen aan de touwtjes, hun aanwezigheid wordt zeker gevoeld, maar ze verschijnen zelden als personage ten tonele. Dat is een slimme keuze van Miller, omdat de invloed van de goden ertoe kan leiden dat mensen weinig meer dan schaakstukken kunnen lijken. De focus op de mensen in The Song of Achilles zorgt ervoor dat de karakters meer tot leven komen. Hun kwetsbaarheid. Hun band. Hoeveel ze voor elkaar willen opofferen. Hierdoor ben je als lezer al snel volledig in de ban van het boek en het fenomenale liefdesverhaal, waardoor het even duurt totdat opnieuw tot je doordringt dat de vertelling onverbiddelijk op een tragisch einde afstevent.

Miller heeft de essentie van de mythe van Achilles intact gelaten, maar heeft er op geniale wijze een hele nieuwe laag aan toegevoegd. Wat een betoverend boek weer!