Recensie Het verslag van Brodeck

’n Prachtige maar inktzwarte parabel over anders zijn, verraad, angst, wat is goed en wat is kwaad. Het maakte veel indruk op me.

De roman speelt zich af in een geïsoleerd bergdorpje in een verzonnen land (een grensstreek, Elzas-Lotharingen-achtig misschien?).
Iemand van buiten: de Anderer, een Fremdër, komt hier aanlopen en besluit een tijdje te blijven. Hoewel hij met een feestelijke bijeenkomst welkom wordt geheten, wordt hij al snel gezien als een vreemde eend in de bijt en vertrouwt het dorp hem niet.
Bijvoorbeeld wanneer Brodeck een praatje met hem heeft gemaakt en daarbij de namen van de bergen heeft genoemd, raakt een van de dorpsbewoners buiten zichzelf van woede.
'Je hebt er niet eens over nagedacht wat hij allemaal kan zitten te beramen. Hij steekt overal zijn neus in en bemoeit zich met alles en stelt almaar vragen die niets om het lijf lijken te hebben, met die vissenkop en die zoetsappige maniertjes van hem, hij die nergens vandaan komt!’
En:
‘Misschien zijn die tekeningen van hem wel net zoiets als de Bijbel in de kerk: allemaal symbolen en zo, een manier om te noteren wie wij zijn en wat we uitvoeren, zodat hij er verslag over kan uitbrengen aan waar hij vandaan komt…’
De pastoor: ‘Hij was hier, maar ik denk dat ik niet wist hoe je naar hem moest luisteren. Hij was zo… anders…Ik wist niet…Ik wist niet hoe je naar hem moest luisteren..’
Hier krijg je de bibbers van toch?

Dit soort gedachten en gesprekken leidt uiteindelijk tot de ‘Ereigniës’, datgene waar Brodeck een Verslag van schrijft. Hij vertelt ook over zijn eigen verleden:
‘Ik wist niet wat ik ervan moest denken. Ik weet nooit zo goed wat ik van dingen moet denken. Waarschijnlijk is dat de grootste overwinning van het kamp op de gevangenen geweest. Sommigen zijn dood, maar anderen, zoals ik, degenen die zijn ontkomen, zijn nog altijd in zekere zin besmet: ze kunnen nooit meer een ander mens aankijken zonder zich af te vragen of er in de blikken die ze kruisen een verlangen ligt verscholen om op ze te jagen, ze te martelen, te doden'
Brodeck blijkt zelf ook een Fremdër…

Het verhaal springt van de hak op de tak, zoals Brodeck zelf al zegt maar is toch goed te volgen. De Tweede Wereldoorlog, namen van streken of uitroeiingskampen worden nergens genoemd maar we kennen allemaal de verhalen en op deze manier wordt het verhaal universeel en denk ik juist sterker.

Beklemmend, grimmig en confronterend. Een aanklacht tegen xenofobie die ik alleen maar van harte kan ondersteunen.