Verwarring: geldt dit voor de karakters in het verhaal of voor de lezers?

Verwarring is alweer het derde boek uit de serie over de familie Cazalet geschreven door Elizabeth Jane Howard. We hebben al eerder van hun belevenissen genoten in De Lichte Jaren en Aftellen. We zijn inmiddels beland richting het einde van de Tweede Wereldoorlog. En er heerst verwarring alom. Iedereen komt weer voorbij, maar de nadruk ligt op Louise, die een grote beslissing neemt in haar jonge leven en Polly en Clary die in hun puberteit zitten en duidelijk te groot zijn voor het servet, maar te klein voor het tafellaken. En beide waren sowieso al schaars in oorlogstijd.

De titel is erg goed gekozen niet alleen vanwege de verwarring van alle personages, maar ook de lezer blijft soms in verwarring achter bij de sprongen in het verhaal. Soms doet het verhaal een beetje soap-achtig aan vanwege hoe sommige familieleden omgaan met bepaalde zeden en gebruiken. De schrijfster trakteert ons weer op prachtige zinnen, maar het doet wel wat minder schilderachtig aan dan de vorige twee boeken. Omdat er zoveel gebeurtenissen voorbij komen, lijkt het boek eigenlijk te dun om alles op de mooie, langzame manier te vertellen die we van haar gewend zijn. Maar uiteindelijk wordt een deel van de verwarring 'ontwart', waardoor we reikhalzend uitkijken naar het volgende deel Bevrijding.

Als je de geschiedenis van de schrijfster leest, kom je zeker een groot aantal parallellen tegen met verschillende personen in het verhaal. Als je dat in gedachten houdt, dan geeft dat toch een extra dimensie aan het verhaal. En ook al lijken sommige zaken vergezocht of doen ze je wenkbrauwen fronsen, bedenk dan dat het andere tijden waren en je vooraf niet weet hoe je zelf zou reageren.
Met Verwarring worden we weer ondergedompeld in het leven van een zeer grote familie in oorlogstijd. Aan niemand gaat deze periode ongemerkt voorbij. Steeds meer schaarste. Bij iedereen heerst twijfel over wanneer de oorlog daadwerkelijk afgelopen zal zijn, wat dit zal betekenen en hoe hun leven er dan weer uit zal zien.

Verwarring is een mooi vervolg op de eerdere boeken en het lezen voelt als thuiskomen in een gezin dat getekend is door de oorlog, maar waarin ook voor die tijd al de nodige scheuren zichtbaar waren. Waar met elkaar praten nog steeds een moeilijk iets is. Waar kinderen opgroeien en hun eigen weg moeten zoeken, omdat ouders veel niet vertellen. En waar twijfel heerst, waar eigenlijk eenheid zou moeten zijn. En vooral waar dromen uiteenvallen en plaats maken voor..... ja, voor wat eigenlijk?