De Val van Dorian Gray

Jo Claes’ nieuwste boek is niet je alledaagse flut romannetje. Via scherpe kritieken op de wetenschappelijke wereld legt hij de eeuwenlange verlangens van de mensheid bloot en toont hij enkele toch wel opmerkelijke gevolgen die er zouden kunnen zijn in-dien we proberen deze verlangens waar te maken. Dit alles is opgeschreven in een sprekend portret van de stad Leuven, met uitgesproken en opmerkelijke personages.

Alhoewel auteur Jo Claes zelf niet van deze studentenstad afkomstig is, weet hij de sfeer die er leeft perfect weer te geven. Langs de ene kant beschrijft hij de drukke bezigheid en vernieuwing die veroorzaakt wordt door de duizenden studenten, de opkomst van de moderne architectuur in Leuven, de aanwezigheid van gerenommeerd onderzoek en natuurlijk: bezige bijenkorf Gasthuisberg. Rond deze twee laatste zaken speelt het grootste deel van het boek zich dan ook af. Langs de andere kant beschrijft hij zeer goed de stilstand van Leuven. Dit doet hij op zowel positieve als negatieve wijze, door regelmatig te verwijzen naar de historische achtergrond en de charme van Leuven, alsook de verloedering van bepaalde buurten. Dit boek leest dan ook als een film die zich voor je ogen afspeelt, als je tenminste iets van Leuven afweet.
Voorts zorgt niet enkel de treffende beschrijving van de omgeving voor dit gevoel, alle personages worden zeer levendig weergegeven, en tot in zeer kleine details worden hun gevoelens en uiterlijkheden overgebracht op de lezer. Ook zorgt het veranderende vertelperspectief voor meer inzicht in de psyche van sommige personages, of deze nu zelf even verteller zijn, of dat ze eenvoudigweg worden beschreven door meerdere vertellers, met elk hun eigen unieke kijk op deze persoon.

Het boek werd in tegenstelling tot de meeste moderne werken niet opgebouwd uit een proloog, een midden met hoofdstukken en een epiloog, maar is geconstrueerd rond een structuur die sterkt lijkt op die van oude Griekse tragedies of opera’s. Dit is op meerdere manieren te verklaren. Zo speelt opera een belangrijke rol in het verhaal, en worden bepaalde inzichten enkel gevonden door de link die er soms gelegd kan worden tussen onze hedendaagse maatschappij en de dramatische wereld uit de bekende opera’s.
Ook het belang van de Griekse tragedies is in dit verhaal niet te onderschatten. Net zoals deze oude verhalen, centert dit verhaal zich rond het verlangen van de mens om de goden te slim af te zijn, maar brengt hij alleen maar zichzelf tot val. Hier wordt regelmatig letterlijk naar verwezen, door slimme vermeldingen van het verhaal van Pandora, Adam en Eva, Dorian Gray, of zelfs oud Mesopotamische verhalen. Figuurlijk is dit element ook zeker aanwezig in de verhaallijn, doordat de mensheid (wetenschappelijke wereld op kop) probeert om de sterfelijkheid te slim af te zijn, maar door zijn overmoedigheid en zelfoverschatting dit moet bekopen met een verlies aan integriteit, ethiek en zijn menselijkheid zelf. Het belangrijkste doel is hier geworden om zelf succes te oogsten en roem te vergaren, met alle gevolgen van dien. Anders gezegd waarschuwt Jo Claes ons dat we de moderne wetenschappers en maatschappij in het algemeen geen vrij spel mogen geven, maar altijd de ethische en maatschappelijke verwikkelingen in het oog moeten houden wanneer zij dit door hun zucht naar roem vergeten. Deze filosofie is zeer sterk in het boek aanwezig, en lijkt één van de belangrijkste boodschappen te zijn die hij probeert mee te geven.

Al bij al is dit een zeer goed boek waar je als lezer helemaal in opgezogen wordt door de treffende en juiste beschrijvingen, en dat ondanks de filosofische levensles die de auteur meegeeft toch lekker wegleest met slechts 406 pagina’s. Ik vind het een echte aanrader voor iedereen die zowel geïnteresseerd is in spanning en moordonderzoek als in de laatste wetenschappelijke vernieuwingen.