De vier van Bayview versnipperen

‘Allemaal hebben ze een motief. Allemaal hebben ze iets te verbergen. Een van hen liegt.’ Dit ultrakorte plot lijkt een bijzonder goed concept voor een zeer spannend verhaal. Karen M. McManus gebruikt het in Een van ons liegt en legt daarmee de basis voor een succesnummer. De Young Adult-thriller, vertaald door Willeke Lempens, zoomt in op de jongeren van Bayview High, die te maken krijgen met de dood van een leeftijdsgenoot.  

Cooper, Bronwyn, Addy, Nate en Simon moeten allemaal nablijven op school wanneer een ramp zich voltrekt: Simon drinkt iets en daarop volgt een allergische reactie. Elke vorm van hulp, bijvoorbeeld het gebruik van een EpiPenn, komt te laat. Simon sterft een paar uur later en vanaf dat moment staan de levens van de achterblijvende jongeren op hun kop. Al snel wordt gedacht aan moord. De jongeren worden een voor een verhoord en het onderzoek zal doorgaan tot de dader gevonden is. Voor Cooper, Bronwyn, Addy en Nate rest niets anders dan afwachten en lijdzaam toezien hoe hun levens overhoop gehaald worden. Wanneer duidelijk wordt dat Simon met zijn app ‘About That’ een smeuïge roddel over deze vier jongeren wilde verspreiden, draaien de rechercheurs de duimschroeven steviger aan: onder deze vier jongeren zit de moordenaar. Iemand liegt. Zij zullen uitvinden wie.  

Met de plot van Een van ons liegt sluit McManus aan bij de huidige maatschappij en de leefwereld van de jongeren. Ze behandelt de gevaren van social media en geeft met haar verhaal een waarschuwing af: roddels gaan sneller dan het licht en de impact van deze roddels kan groter zijn dan vooraf gedacht werd. Bovendien kan eenzaamheid, in een maatschappij waarin individualisme groeit, levensbedreigend zijn. Sterk, maar zeer onderbelicht binnen dat thema, is de app van Simon. Zijn app lijkt wellicht ‘fantasie’, maar sluit aan bij de huidige maatschappij waarin dit soort ontwikkelingen zeker niet ondenkbaar zijn. In een wereld waar smartphones, apps, Facebook en Twitter aan de orde van de dag zijn, is een verhaal daarover zeker niet overbodig.  

Helaas is de jas waarin de plot zich ontwikkelt veel minder aantrekkelijk. McManus hanteert een wisselend perspectief en laat te lezer afwisselend meekijken met de vier pubers die achterblijven. Waar dit in eerste instantie een sterke keuze lijkt, wegen de nadelen zwaarder dan de voordelen. Het verhaal is bij vlagen sterk fragmentarisch, het is moeilijk echt een band met een van de personages te krijgen en elke vorm van diepgang ontbreekt. Bovendien zorgen de perspectiefwisselingen in het begin voor opstartproblemen. McManus wisselt in het begin vrijwel onaangekondigd. Op die manier is het voor de lezer, zeker in de eerste bladzijden, lastig écht goed in het verhaal te komen.  

Iedere jongere binnen McManus’ verhaal heeft zo zijn eigen problemen. De één kampt met een leugen rondom een tentamen, de ander wil zijn geaardheid geheimhouden en weer een andere puber heeft een ellendige thuissituatie en dealt drugs. Echter, deze problemen, die allemaal op zichzelf een boek verdienen, worden onvoldoende uitgediept om echt indruk te maken. McManus creëert stuk voor stuk prototypen. Alle jongeren, geen enkele uitgezonderd, gedragen zich zoals vooraf werd gedacht. Hoewel deze geheimzinnige typeringen zeker zorgen voor een kleine dosis spanning, is het onvoldoende om Een van ons liegt echt te kunnen laten slagen.      

Hetzelfde geldt voor de enorme hoeveelheid thema’s die McManus vrijwel onbesproken laat, maar toch even benoemt: vreemdgaan, drugs dealen, homoseksualiteit, schulden en het verlies van populariteit, om maar een aantal te noemen. Ook hier geldt: deze thema’s maken het verhaal zeker spannender, maar zorgen tegelijkertijd voor een oppervlakkiger geheel.  

Diverse verhaalelementen zorgen er ook voor dat McManus’ thriller zeker boeit. Het verhaal loopt vlot, de personages zorgen voor variatie en ook de rol van de media en de uiteindelijke plotafwikkeling zijn zeker aantrekkelijk. Wie echter kritischer kijkt en door de eerste laag heen prikt, ziet niet veel meer dan een oppervlakkige thriller, waarin stereotyperingen verzameld zijn.