Het recht op argeloosheid

“Truth is stranger than fiction, but it is because Fiction is obliged to stick to possibilities; Truth isn't.” Mark Twain schreef het in 1897 in zijn reisverhaal Following the Equator: A Journey Around the World en Paul Frampton, professor deeltjesfysica aan de universiteit van North Carolina, beleeft de waarheid van die constatering ruim 100 jaar later als op een goede dag (of is het een kwade?) de hem tot dan volstrekt onbekende Denise Milani, een voluptueus fotomodel, contact met hem opneemt via een datingsite. Het is het begin van een serie verbazingwekkende gebeurtenissen die Frampton voor een periode van vier jaar als drugssmokkelaar in een gevangenis in Laz Paz, Bolivia doen belanden. De waarheid wint het in deze affaire dan ook ruimschoots van de fictie.
Toen Ilja Leonard Pfeijffer over dit vreemde voorval las, had hij meteen het kader in handen waarrond hij Peachez. Een romance zou opbouwen. Dat het lijdend voorwerp, een latinist met als specialisatie de geschriften van Tertullianus (ca. 160 - ca. 230), zijn wederwaardigheden zelf boekstaaft, maakt dat de lezer een inkijk krijgt in de soms wel erg benauwde denkwereld van een verknipte vakidioot die voor elke gelegenheid een citaat heeft om zichzelf achter te verbergen. Tegelijk biedt die keuze de schrijver de mogelijkheid om zich te verlustigen in een kunstig proza, gelardeerd met ingenieus geconstrueerde volzinnen van soms wel zeven regels lang, dat uit de Nederlandstalige literatuur leek te zijn verdwenen.
Tegenover deze eloquente academicus plaatst Pfeijffer de aardse Sarah die de dingen bij hun naam noemt (‘Wil je mijn tieten zien?’) en daardoor aan aantrekkingskracht wint. De verteller voelt zich tot haar aangetrokken zoals een mot zich laat verlokken door vuur. Hij en zij spreken op een bepaald moment zelfs van echte liefde, hoewel de professor Sarah enkel ‘kent’ van pikante foto’s op het internet. Het einde van de ‘romance’ is weinig verrassend – en je moet al behoorlijk wereldvreemd zijn om het desastreuze einde niet aan te zien komen – maar wordt zo aandoenlijk getekend, compleet met een zeer fraai mini-essay over het verband tussen hoop, geloof en liefde, dat je blijft doorlezen, vol verwachting naar wat er nog komen gaat.
Wat er komen gaat, is geen geheim. De academicus trapt met open ogen, maar tegelijk behoorlijk slechtziend voor wat er zich voor zijn ogen afspeelt, in de val die al tijdens het eerste contact voor hem is klaargelegd. Het levert hem een lang verblijf op in een Argentijnse gevangenis. Desondanks is hij niet van de plan de schuld voor zijn eigen stommiteit in de schoenen te schuiven van Sarah: “Het voornaamste, zo niet enige doel dat dit waarheidsgetrouwe verslag van de gebeurtenissen dient, is om eens en voor altijd korte metten te maken met de mogelijkheid dat bij wie dan ook de gedachte zou kunnen opkomen dat haar ook maar iets ten laste gelegd, verweten of kwalijk genomen kan worden.” Deze bedenking tekent de geestesgesteldheid van de verteller, die dankzij een fictief personage tot de ontdekking is gekomen dat het leven zoveel meer te bieden heeft dan de geur van de universiteit, geschriften uit een ver verleden en de geestelijke beslotenheid van vakgroepen en aula’s. Dat er nog iets is als de liefde: “ Geloof, hoop en liefde (vallen) samen, in die zin dat het niets meer en niets minder en precies alleen het geloof in liefde vergt om liefde teweeg te brengen en te ervaren, zoals een vuur warmte en licht teweegbrengt en is”.
Met Peachez. Een romance schreef Ilja Leonard Pfeijffer een roman waarin hij bladzijde na bladzijde op speelse wijze de rijkdom van onze taal etaleert en de kunst van de volzin in ere herstelt. Verder biedt hij de lezer via zijn protagonist een intrigerende gedachte over de verwevenheid van liefde met geloof (deze passage is wat mij betreft een dieper uitgewerkt essay waard). Tenslotte is dit een roman over de onontkoombaarheid van een zelfgezochte bestemming waarin naïviteit niet per definitie een zwakke karaktertrek is. Het tonen van de eigen kwetsbaarheid is voor mij nooit een teken van zwakte. Iedereen heeft het recht om argeloos te zijn. Het maakt mensen mooi.