Vreemd, vreemder ... vervreemd

Fields is een Amerikaanse journalist met een Nederlandse moeder en daarom acht zijn hoofdredacteur hem heel geschikt om naar Nederland te reizen en de schrijfster Iris Kouwenaar te interviewen naar aanleiding van de nakende twintigste verjaardag van haar boek 'Antidote'. Dit is zeer tegen de zin van Fields die Kouwenaar ooit aan het werk zag en sindsdien een aversie voor haar ontwikkelde. Hij ziet zichzelf als een van de weinigen die Antidote nooit gelezen hebben. Maar hij weet dat hij het zich niet kan permitteren om deze opdracht te weigeren dus reist hij naar Voorhorst. Kouwenaar wordt echter volledig van de buitenwereld afgeschermd door Kay, met wie ze samenwoont. Kay verzorgt Iris die chronisch ziek is en maakt het Fields onmogelijk om Iris te spreken te krijgen. Het toeval zorgt ervoor dat hij dat toch voor elkaar krijgt.

Om de persoon van Iris Kouwenaar enige echtheid mee te geven, heeft men over haar en haar boek een website gemaakt, die ook achteraan in het boek vermeld staat. De website bestaat uit een BijpediA pagina over haar persoon en eentje over haar boek. BijpediA, een woordspeling die uitgeverij De Bezige Bij verbindt met Wikipedia, is een van de betere vondsten die bij dit boek horen. Het is niet moeilijk voor een achteloze lezer om zich hierdoor in de luren te laten leggen. Het lijkt heel echt allemaal. Zelfs een aantal internationale prijzen voor het boek verwijzen naar echte websites van of over die prijzen (die soms nog niet eens bestonden als Kouwenaar de prijs won, en soms weer wel met uiteraard een andere winnaar). Alles over Iris Kouwenaar, Antidote en de vervolgen daarop kan men bijgevolg op internet terugvinden. Het is nu hopen dat een journalist zich laat beetnemen en Elena Ferrantegewijs op zoek gaat naar de ware Iris Kouwenaar.

Als de website een van de betere vondsten van het boek is, wat dan met het boek zelf? Dat draait om de personen van Fields en Kay en hun relatie tot Iris. Kay is een wat vreemd persoon. Is haar relatie met Iris nu wel of niet seksueel? Verzorgt zij Iris, of vergiftigt zij haar? Is de relatie tussen beiden wel een relatie en niet eerder een vorm van gijzeling? En is Fields' opduiken in Voorhorst realistisch? De schrijver dringt ongemerkt het huis van Iris en Kay binnen en zit uren verstopt in een kast waar hij hen gadeslaat, Kays dagboeken leest, en op de duur zelfs onder Iris' ziekbed verstopt ligt. De manier waarop Alma Mathijsen Fields in Iris' leven heeft gewurmd, komt bijzonder geforceerd over. De wijze waarop de drie personen met elkaar omgaan, is dat ook.

Het boek begint wat chaotisch, en het is moeilijk om meteen de draad ervan op te pikken. Wanneer je ongeveer doorhebt hoe de dingen in elkaar zitten, is het boek al halfweg, want het is een boek dat bijzonder snel leest. De chaos neemt vervolgens alleen nog maar toe. De personages gaan zich allen steeds vreemder gedragen en als lezer raak je ook steeds meer vervreemd van hen, tot je op een punt bent waarop ze je niet erg veel meer kunnen schelen. Misschien is dat ook de bedoeling, en wilde Alma Mathijsen een boek schrijven waarvan het verhaal ondergeschikt is aan de (feministische?) boodschap. Maar in dat geval was een boek zonder verhaal en met alleen maar haar standpunten erin uitgelegd, stukken beter geweest. Mathijsen werkt nu geen van beide ten volle uit en daarom raakt het boek uiteindelijk kant noch wal. De afloop van het boek is niet echt een verrassing en de titel blijkt uiteindelijk een goede tip te zijn. Een boek om snel te vergeten.