Prachtig boek

Clay wordt na een bezoek aan een kinderboerderij ziek. De koorts daalt, maar de vermoeidheid en pijnklachten blijven. Na vele doktersbezoeken volgt eindelijk een diagnose: Q-koortsvermoeidheidssyndroom. Zijn zoektocht naar genezing is tevergeefs. Clay zal nooit meer beter worden. Hij moet hiermee om leren gaan in de echte wereld, maar ook in de parallelle wereld waarin hij terechtkomt.

Als lezer is het duidelijk in welke wereld elk hoofdstuk zich afspeelt. De echte wereld is met een zwarte ster en de parallelle wereld is met een witte ster boven elk hoofdstuk aangegeven. Daarnaast hebben de werelden een eigen vertelperspectief. In de echte wereld wordt het jij-perspectief gebruikt. Hierdoor sta je als lezer wat verder van Clay af en bezie je de gehele situatie vanaf een afstandje. In de parallelle wereld lees je het verhaal in een ik-perspectief en zit je dus meer in Clays hoofd. Deze hoofdstukken bestaan ook vooral uit dialoog. Deze dialogen worden in cursieve tekst weergegeven. Dat is even wennen, maar uiteindelijk stoort dat gelukkig niet.

De parallelle wereld geeft een extra laag aan het verhaal en is hierdoor een waardevolle aanvulling over het verhaal van Clays ziekte in de echte wereld. Met veel metaforen, bijvoorbeeld het slepen met een lijf, wordt aangegeven hoe het ziekteproces door de zieke beleefd wordt en hoe het is om cliënt binnen de gezondheidszorg te zijn. Na het zware slepen met zijn lijf krijgt Clay bijvoorbeeld eindelijk een karretje om zijn lijf te vervoeren, maar dat karretje blijkt helemaal niet naar verwachting te werken. De frustraties van het zorgproces spatten er op dit soort momenten echt van af. Ook schrijnend om te zien wat de effecten hiervan zijn: waar sommige nog heel voorzichtig met het lijf omgaan, hebben anderen dat al lang losgelaten. Die lijven zien er inmiddels dan ook behoorlijk beschadigt uit. Het draagt heel erg de boodschap uit: Het heeft toch geen zin om goed voor mijn lichaam te zorgen, want er volgen toch geen positieve ontwikkelingen.

Waar de parallelle wereld een beeld schept van de gezondheidszorg, laat de echte wereld vooral zien wat de sociale effecten van de ziekte op Clay zijn. Hij raakt zijn partner en vrienden kwijt en begint steeds meer te verzuren. Als lezer is het door die verzuring bijna onmogelijk om nog sympathie voor Clay op te brengen. Juist dat is een heel sterk punt van dit boek, want je merkt wat dat met je doet als toeschouwer, het lukt je niet meer goed om sympathie op te brengen voor diegene, terwijl die dat in deze situatie juist wél nodig heeft. Bervoets weet zo met de leeservaring heel goed te benaderen hoe het werkt in de echte wereld, hoe we deze mensen benaderen: als het je niet lukt om je uit je rottige situatie te plaatsen en er wat van te maken, raak je onze sympathie kwijt, we vinden dan dat je zeurt.

Bervoets speelt in dit boek met de chronologie. De parallelle wereld lijkt chronologisch te verlopen, maar de echte wereld doet dat niet. Als lezer moet je daardoor echt even actief aan het werk om alle gebeurtenissen bij elkaar te puzzelen. Doordat de jij wel regelmatig over een periode voor en een periode na spreekt, krijg je uiteindelijk wel een redelijk beeld van wat de chronologische volgorde is. Ondanks dat de boeken in chronologie niet gelijktijdig lopen, hebben ze wel duidelijk verbinding met elkaar. Bepaalde elementen uit de ene wereld, komen in het volgende hoofdstuk ook weer in de andere wereld voor. Op die manier vormen de twee verhaallijnen toch een mooi geheel.

Met Welkom in het rijk der zieken heeft Bervoets een belangrijk verhaal neergezet over wat het betekent als je chronisch ziek bent. Door de verschillende perspectieven, het spelen met chronologie en de treffende metaforen in het boek heeft ze er een stijlvol verhaal van weten te maken.