Magisch maar ook reëel

Boek dat dit jaar (verrassenderwijs) de Libris-prijs níét won. Of dat terecht is? Laat ik eerst melden dat het goed geschreven is. Mooie opbouw, fraai Nederlands. Zeker in deze tijd natuurlijk een zeer interessant gegeven. Het verhaal wordt vanuit twee optieken verteld, waarbij het magisch realisme in de ene optiek leidend is. Het verhaal speelt zich af in de tweede helft van 2014. Lisa is de schrijfster. Haar grootmoeder Aleksandra, van Oekraïense komaf, is in WOII op de vlucht gejaagd door de Duitsers en op 18-jarige leeftijd in Nederland beland. Zij heeft altijd contact gehouden met haar familie (vooral 4 zussen) en Lisa heeft via haar geleerd dat familiebanden altijd heilig zijn. Lisa gaat het “familiedoek”, een doek waarop levenslijnen van alle familieleden in zwart en rood worden weergegeven, “terug” brengen. De tocht van Lisa door het verscheurde Loegansk met de dan actuele oorlogstoestand op zoek naar een deel van haar familie is het ene, beklemmende deel van het verhaal. Het andere deel, het door mij magisch-realistisch genoemde, speelt zich af in het Paleis van de verloren Don Kozak, alwaar de overleden familieleden verblijven en aangestuurd door stamvader Nikolaj (Lisa’s overgrootvader) hun respectievelijke verhalen vertellen, waarbij zij vaak de gedaante van een gestorven Don Kozak aannemen die eruit ziet als een wit rendier met een gouden gewei en een gouden pijl in de rug. Zo wordt de lezer langzaam langs verscheidene wegen duidelijk hoe Aleksandra’s familie geleefd, uiteengevallen, verspreid en vooral ook gestorven is in de periode vanaf de Russische revolutie tot aan 2014 toe.
Lisa Weeda schrijft beeldend, fantasievol, uitnodigend tot meeleven met de betreffende familieleden. Pijnlijk, hard, gruwelijk en liefdevol. Enige zwakke punt is dat het steeds erg moeilijk blijft de verschillende personen te onderscheiden en de familiebanden te begrijpen -zoals ik dat ook ken van de “echte” Russische literatuur.