Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een Russisch meesterwerk

Gea Smits 09 mei 2017 Hebban Recensent
Lev Tolstoi (1828-1910) publiceerde zijn boek Anna Karenina in 1877, 8 jaar na zijn beroemde werk “Oorlog en Vrede”. Het verscheen als feuilleton wat ook nu nog een aangename indeling in korte paragrafen tot gevolg heeft.

In het boek is zichtbaar dat Lev Tolstoi zelf uit een hoog adellijke Russische familie stamt. Hij beschrijft de omgangsvormen en normen in de adellijke en ambtelijke kringen treffend. Het afschaffen van de horigheid in 1861, de mislukte pogingen tot hervormingen in Rusland, de ambtenarij met de politieke spelletjes, de oorlog op de Balkan, alles krijgt een plek in het boek. Ook veel persoonlijke elementen zijn terug te vinden in het boek. Tolstoj had bijvoorbeeld zelf reizen naar Duitsland, Frankrijk en Italië gemaakt en ook hij trok na zijn studie op de universiteit weer terug naar zijn landgoed. Hij was zelfs evenals Lewin zijn hemd op de bruiloft kwijt… Ook ging hij zich rond het schrijven van dit boek steeds meer bezig houden met het geloof. Tolstoj zelf is duidelijk zichtbaar in Lewin, één van de hoofdpersonen in dit prachtige boek dat begint met één van de meest intrigerende beginzinnen die door Hans Boland, die de prachtige vertaling van de Perpetua-uitgave verzorgde, als volgt is vertaald:

“Gelukkige gezinnen lijken allemaal op elkaar, maar een ongelukkig gezin is altijd ongelukkig op zijn eigen manier.”

Aan het begin van het boek zijn Stiva en Dolly getrouwd, hoewel Stiva door zijn vreemdgaan dit huwelijk op het spel zet. Anna, de zus van Stiva, is getrouwd met de wat oudere ambtenaar Karenin en heeft een zoon. Kitty is op een huwbare leeftijd en heeft zowel haar oog laten vallen op Lewin, een vriend van Stiva als op Vronski, een eeuwig vrijgezel met een carrière in het leger. In deze verhaallijnen wordt je meteen in het begin van het boek al gedompeld. Ieder karakter maakt zijn eigen ontwikkeling door maar de grootste ontwikkeling maakt Anna door. Door het boek naar haar te vernoemen benadrukt Tolstoj ook de hypocrisie in de normen en waarden van de aristocratische kringen waarin zij leeft.
Er zijn prachtige vooruitwijzingen in het boek te vinden, wat te denken van deze:
“Voor hem maar ook voor[…], was het alsof ze met zijn tweeën op de oceaan voeren en het kompas hun zei dat de richting waarheen ze voortijlden niet de juiste was, zonder dat ze daar iets aan konden veranderen: met elke minuut die verstreek raakten ze verder uit koers – maar bekennen dat ze verdwaald waren stond gelijk met bekennen dat ze gedoemd waren onder te gaan.”

Het is een lijvig boek. Maar door de korte paragrafen (ieder van de 8 hoofdstukken heeft circa 30 paragrafen) en de vlotte dialogen, de scherpe beschrijving van situaties en karakters van mensen vlieg je door het boek heen. Af en toe is Tolstoj ineens wat verhalend, dat zijn dan ook de passages over de geloofsovertuiging van Lewin/Tolstoj en de beleving en verheerlijking van de landbouw. Zijn schrijfstijl weerspiegelt in het gros van het boek echt de vrolijkheid, de melancholie en de sprankeling van de typisch Russische volksaard en daarmee haar ziel.
Door de prachtige vertaling van Hans Boland en het sprankelende verhaal had ik geen moment het idee dat ik een 140 jaar oud boek aan het lezen was.
1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gea Smits