Een parel van een thriller!

Het is waar! Alle lof die over dit boek al werd uitgestort, is allemaal waar: De vrouw in de kooi is een thriller van een zeldzaam kaliber, een gouden Deense Kroon in mint condition, fleur du coin, puntgaaf... Wie aan het boek begint weze gewaarschuwd: alle clichés zijn van toepassing, vanaf "leest als een trein" tot en met "kon niet stoppen met lezen" en alles wat daartussen maar kan bedacht worden aan kwalificaties die een thriller ophemelen. Ik heb het boek in minder dan twee dagen uitgelezen (382 blz.) en zo'n tempo was mij sedert De gekwelde man van Henning Mankell niet meer overkomen...

Brigadier Carl Mørck was een tijdje buiten dienst ingevolge een dramatisch schietincident waar hij bij betrokken was. Als hij onverwacht weer opdaagt en aan het werk wil, weet men niet zo goed wat met hem aan te vangen. Het merendeel van zijn collega's bij de Kopenhaagse politie zijn de rechtlijnige Carl liever kwijt dan rijk, ook al erkennen ze allemaal zijn fenomenale bekwaamheid als speurder. Zijn staat van dienst is veel te indrukwekkend om hem te kunnen degraderen, en dus krijgt hij een schop naar boven: brigadier Carl Mørck wordt hoofd van de pas opgerichte "afdeling Q." Zijn taakomschrijving: oude, onopgeloste zaken "die bijzondere aandacht vragen" opnieuw aanpakken. Zijn actieterrein: heel Denemarken. Mørck krijgt een onooglijk bureautje in de kelder, een computer, een auto èn Assad, een klusjesman van Syrische afkomst die hij alleen mag gebruiken voor wat loop- en schoonmaakwerk en om koffie te zetten, maar zeker niet voor het echte politiewerk... Dat laatste heeft Mørck echter niet heel goed gehoord.
Afdeling "Q" gaat aan de slag met de zaak rond Merete Lynggaard, een jonge linkse politica en destijds de coming lady van de Deense politiek, die vijf jaar eerder spoorloos verdween...

Tot zover de ontstaansgeschiedenis van "afdeling Q," de rest van deze thriller werd al vaak genoeg degelijk samengevat. Hoe minder erover onthuld wordt, hoe beter, want wat volgt zijn ruim 300 bladzijden waarin het bijzonder intelligent gevoerde onderzoek door Mørck en Assad tot in alle details wordt beschreven, waarin het mysterie laagje na laagje wordt onthuld, en waarin vooral de spanning en het ritme schitterend worden opgedreven tot een zenuwslopend slot. Wie lange nagels heeft geef ik de raad ze te knippen alvorens aan de laatste 100 bladzijden te beginnen, want ze gaan er gegarandeerd aan... Alweer een cliché, maar alweer waar! De vrouw in de kooi is gewoon ongemeen spannend!

Opvallend is de kundige karakterisering van de personages. Op een eenvoudige manier weet Adler-Olsen zijn personages vrij vlug een duidelijke identiteit te geven waar de lezer zich mee kan vereenzelvigen. Carl Mørck is rechtlijnig, redelijk eigenzinnig, onbevooroordeeld en heeft een ietwat cynisch gevoel voor humor. Hij heeft tegenslagen gekend, maar heeft zijn leven nu toch vrij goed in de hand. Wie goed werk aflevert krijgt een schouderklop, maar hij verfoeit collega's die tijdens een onderzoek voortdurend hun licht onder de korenmaat zetten. Zijn assistent Assad is wat raadselachtiger. Aangesteld als eenvoudig klusjesman, wordt het Carl én de lezer snel duidelijk dat dit een onderkwalificering van formaat is, want Assad blijkt over een vlijmscherpe geest en een beangstigend opmerkingsvermogen te beschikken. Hij komt uit Syrië (zo beweert hij toch), verblijft al enkele jaren in Denemarken en spreekt de taal dus vrij goed, zij het met een sappige zinsbouw en een grappige voorkeur voor het woordje "dus." Ook alle andere personages zijn erg aannemelijk uitgetekend, van de meelijwekkende vrouw in de kooi tot en met de door jarenlange haat waanzinnig verziekte crimineel.

De psychologische benadering is subtiel, onopvallend, niet opdringerig en zeker niet betweterig. Hier geen bladzijdelange emotionele bespiegelingen zoals bijvoorbeeld Camilla Läckberg ze graag in haar thrillers verwerkt. De enkele lezer die zal vinden dat de karakters net ietsje te sterk werden uitvergroot zal ook wel snel de charmante meerwaarde hiervan inzien en waarderen. Carl Mørck is sympathiek, Assad is grappig en beide zijn intelligent, en daar ga je op den duur vanzelfsprekend van houden. Zij doen geregeld glimlachen, en bij wijze van adempauze in de zinderende spanning komt dat goed van pas...

De vrouw in de kooi is het eerste van negen (of tien?) delen die samen de "serie Q" zullen vormen. Met dit eerste deel nestelt Als Jussi Adler-Olsen zich probleemloos tussen kleppers als Jo Nesbø, Roslund & Hellström, Anne Holt, Sjöwall & Walhöö e.a... Toegegeven: Henning Mankell blijft onbedreigd op zijn eenzame hoogte zitten, en Stieg Larsson zal wel voor eeuwig en drie dagen uniek blijven, maar Jussi Adler-Olson komt dicht in de buurt... En dan heeft hij de Läckbergs en de Marklunds van deze wereld al vlotjes achter zich gelaten!