De beste thriller in jaren, zegt Stephen King

Linwood Barclay was journalist en columnist bij de Toronto Star, een Canadese krant, tot zijn debuutthriller, Zonder een woord (2008), een wereldwijde bestseller werd. Daarvoor schreef hij vier komische detectives, maar zijn grote doorbraak kwam na zijn overstap naar het wat donkerdere genre. Zonder een woord is inmiddels verschenen in 40 talen. Hij nam een sabbatical van een jaar om zich te storten op de promotie van zijn eerste thriller en het schrijven van een nieuwe. Na dat jaar schreef hij nog één column voor de Starr voordat hij bekend maakte er een figuurlijk punt achter te zetten.

In de thrillers van Barclay gaat het altijd om gewone mensen, hoofdpersonages die dicht bij de lezer staan. Zo ook in zijn vierde thriller, Kijk niet weg. Hier kruipen we in het hoofd van journalist David Harwood, die een ogenschijnlijk gelukkig leventje leidt met zijn vrouw Jan en hun vier jarige zoontje Ethan. Harwood is geen Pulitzer Prize kandidaat, maar hij werkt bij een kleine lokale krant, waar hij stuit op een omkoopverhaal. In het provinciestadje Promise Falls is men bezig met de voorbereidingen op de komst van een particuliere gevangenis, maar Harwoods ethiek druist in tegen het privatiseren van het rechtssysteem. Dat de directeur van de Star Spangled gevangenissen zelf publiekelijk pleit voor langere straffen, schiet de journalist ook in het verkeerde keelgat.

Terwijl David Harwood probeert harde bewijzen te vinden van de illegale praktijken van Star Spangled, lijkt zijn vrouw steeds depressiever te worden. Om de sleur te doorbreken besluiten ze met Ethan naar een nieuw pretpark te gaan en er een mooie dag van te maken. Het wordt alles behalve dat. Ze zijn nog niet binnen of Ethan, die rustig in zijn kinderwagen zat, is spoorloos. In de paniek die dan ontstaat verdwijnt ook Jan. David vindt zijn zoon terug maar Jan lijkt spoorloos van de aardbodem verdwenen. Sterker nog... Volgens de beveiligingsbeelden en het kassasysteem is Jan Harwood nooit in het pretpark geweest. Het is het begin van een rollercoaster thriller waarin David erachter komt dat zijn leven met Jan gebaseerd is op een grote leugen. Maar ondertussen wijzen alle bewijzen van haar verdwijning naar David zelf...

Het gegeven zelf - vrouw verdwijnt spoorloos en man wordt hoofdverdachte - is op zich niet nieuw en al vele malen eerder uitgewerkt. Toch heeft Linwood Barclay van dit eenvoudige uitgangspunt een bijzonder spannend en gelaagd verhaal weten te maken. In elke laag van het verhaal (of het nu het verleden of het heden behelst) zitten aanknopingspunten voor de hoofdplot. Dan komen er weer verdachten bij, of krijgen we nieuwe redenen voorgeschoteld waarom er iets gebeurd kan zijn. Tot op het laatste moment is de spanning dan ook om te snijden en zet Barclay de lezer bijna stelselmatig op het verkeerde been.

Bijna vierhonderd pagina's verder eindigt het verhaal in een spetterende apotheose. Never look away werd na verschijning direct overladen met lovende kritieken, waaronder een 'starred review' van Publishers Weekly. Collegaschrijver Stephen King noemt het de beste thriller die hij in jaren las en vraagt zich af waarom hij Linwood Barclay niet eerder ontdekte... Dat laatste vraag ik mij ook af. Mijn kennismaking met de Canadese misdaadauteur is er een om niet snel te vergeten. Linwood Barclay bewijst met Kijk niet weg tot de betere thrillerschrijvers van dit moment te behoren.