'Waarom ziet u wel de splinter in het oog van uw broeder, maar merkt u de balk in uw eigen oog niet op? '

Mensen discrimineren voortdurend, alles en iedereen wordt in 'hokjes' gestopt, op basis huidskleur, accent, geloof, geslacht, politieke voorkeur, schoolopleiding, leeftijd, gewicht, lengte, gevoel, sociale status, en nog honderden andere dingen.
Ik ben 1.81m., vrouw, brildragend, Friezin, vertaler, moeder, en van middelbare leeftijd. Op basis van deze gegevens val ik in bepaalde 'hokjes', die voor mijn familie en vrienden wezenlijk anders zullen zijn dan voor iemand uit de Randstad die mij voor het eerst ontmoet.

Wie wij zijn, wat we doen, en waar wij vandaan komen, bepaalt voor een groot deel onze identiteit. ieder individu, gezin, familie, of vriendenkring heeft eigen rituelen en de daarbij horende sociale codes. Deze sociale codes zorgen voor stabiliteit, geborgenheid, begrip en steun binnen de groep, het is zoals onze 'beschaafde' wereld functioneert. Mensen hebben deze kleine cirkels van gelijkgestemden nodig om de complexiteit van het leven het hoofd te kunnen bieden. Dat maakt iedere groep uniek, zij hebben allemaal andere unieke rituelen, en is dus anders dan de ander. Daar is op zich niets mis mee, als we dat maar onderkennen. En de ander daarbij in zijn waarde laat.

In onzekere tijden zijn er altijd populisten en demagogen – die angsten, uitzichtloosheid, werkeloosheid en sociale ongelijkheid aangrijpen om een voedingsbodem te creeëren, en een 'wij' vs 'zij' cultuur aanwakkeren. Men ziet dan ook vaak dat er dan wordt teruggegrepen naar wapens, religie, of haat tegen immigranten en andere culturen. De rituelen van 'de ander' worden daarbij vaak uitvergroot en bespottelijk gemaakt, het 'wij' gevoel ten opzichte van 'zij' wordt versterkt, – exclusie van de ander,- wat veelal tot conflicten of, erger nog, tot oorlogen leidt.

In Bloed op het Droge van Jerry Goossens wordt een beeld geschetst van een samenleving, waarin een groep Hollanders naar het noorden van Afrika moet vluchten, nadat een watersnoodramp het grootste deel van Nederland onder water heeft gezet. De gevestigede groep is de islamitische bevolking van Noord-Afrika. Aanvankelijk leven de nieuwkomers nog relatief vredig naast de gevestigde groep. Daar komt echter verandering in met de komst van de dominee, die de verschillen tussen beide groepen op scherp zet, voor escalatie zorgt, met een onvermijdelijk bloedvergieten tot gevolg.

Goossens laat ons zien hoe flinterdun onze grens van beschaving eigenlijk is: door exclusie van de ander, bestaat het gevaar dat normen en fatsoen komen te vervagen. En wat komt daar dan voor in de plaats? Acceptatie of verandering?
Diverse sociale experimenten, als ook beroemde boeken zoals Lord of the Flies, hebben ons doen inzien dat mensen rituelen, codes en gebruiken nodig hebben. Zonder deze sociale orde vervalt onze 'beschaving' al snel in anarchie, chaos en exclusie.

Het is daarom van vitaal belang dat wij de balk in onze ogen blijven zien, eer wij de splinter in het oog van de ander willen veroordelen. Pas als bij iedereen het besef indaalt, dat niemand volmaakt is en niemand dus het recht heeft om de ander te ver-/beoordelen, pas dan is de mens vrij van oordeel en kunnen zij broederlijk naast elkaar leven. Een prachtige boodschap, maar of Goossens erin is geslaagd om deze boodschap met zijn boek ook heeft kunnen overbrengen?

Ik vind van niet: virtuoos taalgebruik, dat afgewisseld wordt met rauwe, bombastische beschrijvingen, en religieuze citaten. Er wordt naar hartelust gevloekt en gescholden. Eeuwenoude tradities en rituelen worden bespottelijk gemaakt, en de hoofdpersonen zijn naar maar mening allemaal even vervelend en onsympathiek.
Bloed op het droge is geen toegangelijk boek: de karakters zijn slecht uitgewerkt, de overvloedige citaten uit zowel de Koran als ook de Statenbijbel begonnen halverwege het verhaal tegen te staan, ook was hun betekenis onduidelijk.
De titel blijft niet hangen, en je vraagt je serieus af waarom de auteur deze titel heeft gekozen: niemand die hem begrijpt of onthoudt. Dat nodigt zeker niet uit om een boek op te pakken.
Taalkundig prachtig proza, als roman minder geslaagd.